-- Ой, Лёня... -- выдыхнула я.

Ён з╕рну╝ на мяне, на яго твары зно╝ з'яв╕лася скры╝леная, хварав╕тая ╝смешка.

-- Ён зраб╕╝ гэта для мяне. Ён, ╤ншы. З таго часу ён за╝сёды побач. Я яго чую. Як шэпт. Вось тут (Лёня дакрану╝ся пальцам да скрон╕). Ён каза╝, што яму н╕чога не патрэбна, але я веда╝, што кал╕ небудзь ён папрос╕ць. Паслугу за паслугу. Так ╕ адбылося. Няда╝на. Ён запатрабава╝ цябе. Я яго стрымл╕ваю, але ён мацнейшы. Разумееш? Але сёння ╝сё скончыцца, бо без мяне ён н╕чога не можа. Тольк╕ спачатку трэба справы дараб╕ць. З гэтым╕, тва╕м╕... У нас з ╕м╕ размова адна не скончана.

Больш я не спрабавала яго затрымаць. Ён мо╝чк╕ асядла╝ сваю Пачварынку ╕ рвану╝ запальванне. Гэтым разам матацыклетка не стала ╝парц╕цца, завялася з па╝паварота ╕ ра╝ну╝шы, сарвалася з месца. Я стаяла, праводзячы яго вачам╕. Цемра вырвалася з мяне ╕ паляцела следам, як драпежная птушка. Па асфальтаванай паверхн╕ моста пабегл╕ трэшчыны. Потым л╕хтары над мостам згасл╕, ╕ на╝кол запанавала апраметная цемрадзь. Я не бачыла, як усё адбылося. Я тольк╕ пачула глух╕ ╝дар ╕ скрыгат, н╕бы падчас крыгаходу, кал╕ на по╝ным хаду сутыкаюцца дзве ╕льдз╕ны. Потым усё сц╕шылася. У паветры пахла азонам.

Павольна, навобмацак я цягнулася па мосце, ахутаным змрокам, пад нагам╕ храбусце╝ раструшчаны асфальт. Дайшо╝шы да сярэдз╕ны, я ╝бачыла пралом ╝ агароджы, як╕ зе╝ра╝ чарноццем, побач на асфальце бачныя был╕ плямы крыв╕ ╕ сляды шын. Схап╕╝шыся за парэнчы, я сх╕л╕лася над праломам ╕ заз╕рнула ╝ цёмную бездань. Ун╕зе клуб╕╝ся шызы туман, прыглушана плёскала вада, ╕ апроч гэтага, з-пад моста не данос╕лася ан╕ гуку.

Навагодн╕ фэст ╕шо╝ по╝ным ходам. На старой плошчы каля сцэны сабра╝ся цэлы нато╝п, прылеглыя вулачк╕ был╕ заста╝лены легкавушкам╕ - людз╕ папрыязджал╕ з навакольных гарадко╝ ╕ пасёлка╝, каб паглядзець на 'зорак Е╝рабачання'. Аглушальна грымела музыка, з╕хацела ╕люм╕нацыя, к╕рмаш працава╝, нягледзячы на позн╕ час, каля шап╕ка╝ з беляшам╕ ╕ хот-догам╕ выстра╕л╕ся да╝жэзныя чэрг╕, над мангалам╕ з шашлыкам╕ ╝зн╕ма╝ся нажорысты дымок. Такога ╝ Овельску яшчэ не было, прынамс╕, на маёй памяц╕. Гэта была задумка спадара Хлябцова -- зраб╕ць свята не горш, чым у стал╕цы. На пасаду мэра ён заступ╕╝ год таму, ╕ ╝жо зарэкамендава╝ сябе як энерг╕чны к╕ра╝н╕к, не пазба╝лены крэаты╝нага мыслення. Вось тольк╕ крыжы не трэба было вал╕ць...

Хлопца╝ я знайшла амаль адразу. Яны стаял╕ непадалёк ад сцэны, каля шап╕ка з бенгальск╕м╕ агням╕. Усе трое. Тол╕к з чарговай сваёй 'казой'. Дзевак ён мяня╝ ледзь не кожны месяц, часам сустракаючыся з дзвюма адразу, ╕ н╕як не мог вызначыцца з выбарам. Яго новая сябро╝ка была н╕чога - нефармалка ╝ касусе, з-пад якой выглядвала байка з партрэтам Ягора Летава. Усё ╕дзе па плану. Стась бы╝ адз╕н, як за╝сёды. Ён, пра╝да, расказва╝, што ╝ яго вельм╕ сур'ёзныя аднос╕ны з адной 'п╕церскай', яны штовечар маюць до╝г╕я, душэ╝ныя размовы па скайпу ╕ ╝ Фэйсбуку, вось тольк╕ прыехаць у госц╕ яна пакуль што не можа. Ну добра, прымаецца. Ц╕мка таксама бы╝ адз╕н. Мяне чака╝. Нават не паздаро╝ка╝шыся, я к╕нулася яму на шыю, моцна абняла ╕ пачала цалаваць яго ╝ вусны - прагна, л╕хаманкава. Упершыню ╝ жыцц╕. Ён, напэ╝на, здз╕в╕╝ся. Дагэтуль я была страшнай недатыкай ╕ н╕кол╕ не дазваляла яму сябе пацалаваць. Але цяпер у мяне было вельм╕ пагана на душы, ╕ я шукала суцяшэння. Ён трыма╝ мяне ╝ сва╕х абдымках, прыц╕ска╝ да сабе. Заплюшчы╝шы вочы, я лав╕ла яго пацалунк╕, але лягчэй мне не раб╕лася. 'Я заб╕ла яго. Уя╝ляеш? Насмерць. Ты ведаеш, як гэта - заб╕ць чалавека?' -- хацелася мне сказаць. Замест гэтага я прамов╕ла:

-- Ц╕м, мне так холадна. Абдым╕ мяне яшчэ!

На вул╕цы сапра╝ды пахаладала. З боку Овельк╕ раптам наляце╝ ледзяны вецер ╕ пранёсся над плошчай, разганяючы туман, а потым з неба павал╕╝ снег. Ён сыпа╝ся буйным╕ камякам╕, зацярушваючы плошчу, казыта╝ мне твар, в╕сну╝ на валасах шматкам╕ ваты. Брукаванка, шап╕к╕, святочны нато╝п - усё на╝кол зраб╕лася белым. У святле л╕хтаро╝ в╕рыл╕ся буйныя сняжынк╕, н╕бы срэбныя пчолы. Неспадзяваны снегапад бы╝ сустрэты радасным╕ вокл╕чам╕ ╕ апладысментам╕. Усе стам╕л╕ся ад гэтай гн╕лой з╕мы, ╕ рапто╝ны снег бы╝ найлепшым падарункам у навагоднюю ноч. Людз╕ смяял╕ся, абтрасаючы камяк╕ снегу з вопратк╕ ╕ валасо╝. Дзец╕ адразу ж к╕нул╕ся ляп╕ць сняжк╕. Канферансье на сцэне выда╝ давол╕ бязглузды экспромт пра Дзеда Мароза, якога па дарозе ╝ Овельск затрымал╕ да╕шн╕к╕, але цяпер ён, нарэшче, даеха╝. Свята працягвалася. Дзесьц╕ зус╕м побач, пад мостам, та╕╝ся ╤ншы, ╕ Лёня бы╝ там, у цемры, ╕ я таксама, я сама зраб╕лася Цемрай, а людз╕ не ведал╕ пра тое ╕ смяял╕ся.

***

Яго знайшл╕ тольк╕ пад ран╕цу. Ён ляжа╝ на беразе каля моста, нагам╕ ╝ вадзе, увесь зацярушаны снегам. Пачварынка ляжала побач, таксама напалову ╝ вадзе, уся паб╕тая ╕ пакарабачаная, з вывернутым колам. Я не ведала, ц╕ знайшл╕ пры ╕м ствол. Хутчэй за ╝сё, не знайшл╕, ╕накш аб гэтым разбалабон╕л╕ б па ╝с╕м Овельску. 'Цацка', напэ╝на, звал╕лася ╝ раку ╕ пайшла на дно. Што ж, так нават лепш. Казал╕, што мамаша яго ледзь не звар'яцела. Прыбегла расхл╕станая ╕ з выццём к╕далася па набярэжнай, рвучы на сабе валасы. Людз╕ яе трымал╕, каб не нараб╕ла сабе шкоды. Яе можна зразумець. Страц╕ла спачатку старэйшага сына, потым мужа, а цяпер яшчэ ╕ Лёня. Кал╕ яго клал╕ на нас╕лк╕, медыкам давялося л╕таральна аддз╕раць яго ад зямл╕, бо цела было пакрыта коркаю лёду, ╕ валасы ╕ вопратка прымерзл╕ да глебы. Кал╕ ён раптам апрытомне╝ у машыне 'хуткай дапамог╕', маладзенькая медсястра ледзь не самлела. Па ╝с╕х параметрах ён не пав╕нен бы╝ жыць. Н╕водз╕н чалавек не выжы╝ бы пасля такога. А кал╕ б ╕ выжы╝, наза╝сёды заста╝ся б у расл╕нным стане. А Лёня не тольк╕ вярну╝ся да жыцця, але ╕ ачуня╝ на здз╕╝ленне хутка. Як н╕чога н╕якага. Людз╕ казал╕, што яму проста пашанцавала. Але я ведала, што рэч у ╕ншым. Дакладней, ╝ ╤ншых. Прыхадн╕ з ╤ншасвету, як╕я ╝весь час был╕ побач з Лёнем, не дазвол╕л╕ яму памерц╕. Яны чакал╕ вельм╕ до╝га, стоячы каля Брамы, ╕ цяпер ╕хн╕ час надышо╝, ╕ яны ╝жо не адступ╕цца, бо ╝ ╕х маюцца свае планы для гэтага свету.

_______________

* Сатан╕сты, канечне, тут н╕ пры чым. Ва ╝с╕х гарадах ╕ мястэчках Беларус╕ святочныя к╕рмашы выглядаюць пыкладна гэтак жа. А╝тарка н╕чога не мае супраць, л╕чачы гэта адмысловым нацыянальным каларытам накшталт кельцкага Самайн ц╕ таго ж вуду.

**Анастас╕я В╕нн╕кава

Частка ╤╤╤

19. Экзарцызм у Овельску. Альжбета

У Овельскай Прэабражэнскай царкве было не прапхнуцца, народу сабралася, як на Раство ц╕ Вял╕кдзень, хаця Раство ╝жо адсвяткавал╕, а да Вял╕кдня было яшчэ далёка. Пад барочным╕ скляпенням╕ старажытнай царквы куры╝ся ф╕м╕ям, гронк╕ свечак у падсвечн╕ках палал╕ яскрава ╕ горача, н╕бы вогн╕шчы, к╕даючы ружаватыя водбл╕ск╕ на пацьмянелыя фрэск╕ ╕ абразы ╝ пазалочаных акладах, з як╕х глядзел╕ суровыя в╕зантыйск╕я абл╕ччы анёла╝ ╕ святых.

Людз╕ засяроджана ма╝чал╕, ск╕рава╝шы поз╕рк╕ на каларытнага бацюшку, як╕ стая╝ пад ╕канастасам ╕ манатонна, нараспе╝ прама╝ля╝ словы мал╕твы, гледзячы ╝ то╝стую кн╕гу ╝ раскошным ц╕снёным пераплёце, што ляжала перад ╕м на нах╕ленай падста╝цы накшталт пюп╕тра. У руцэ бацюшка трыма╝ вял╕к╕ крыж, ╕нкруставаны золатам ╕ кашто╝ным╕ камяням╕, як╕м ён раз-пораз узмахва╝, як дырыжор палачкай. Камян╕ на крыжы ззял╕ ╕ з╕хацел╕ занадта ярка, навяваючы нехарошыя думк╕ пра стразы Сваро╝ск╕, складк╕ на бацюшкавай рызе ляжал╕ занадта ро╝на, важкае распяцце на ягонай шы╕ выглядала занадта гламурным, ╕ наогул усё ╝ ╕м было неяк 'занадта', дый сам ён больш нагадва╝ не святара, а скамароха, як╕ пераапрану╝ся ╝ святара, каб пацешыць публ╕ку. Святар бы╝ нетутэйшы. У Овельск ён прыбы╝ ажно з-пад Смаленска ╝сяго на дзень, па асаб╕стым запрашэнн╕ спадара мэра, каб адслужыць адмысловы малебен з 'адчыткаю'*. Бацюшка-экзарцыст бы╝ давол╕ маладым чалавекам, хударлявым ╕ жвавым, з рэдзенькай бялявай бародкай, бляклым╕ вочкам╕, як╕я х╕травата паглядал╕ з-пад шкельца╝ модных акуляра╝ без аправы, ╕ до╝г╕м носам з той пароды насо╝, як╕я Франсуа Рабле пара╝на╝ кал╕сьц╕ з 'ручкай ад брытвы'**. Апроч таго, бацюшка злёгку картав╕╝, што, зрэшты, не зам╕нала ягонаму голасу гучаць паважна ╕ ╝ладна.