Мы прыселі да стала, я напісаў хутка, у некалькі сказаў: хлопчык узмахнуў заплечнікам, не разлічыў размах, заплечнік яго пацягнуў на вітрыну, удар, аскепкі, кроў, клікнуў Ядвісю.

У дзверы пастукалі, яны прыадчыніліся, Рэгіна Казіміраўна запрасіла:

— Заходзьце, Наталля Іванаўна.

Завуч зайшла, прыпынілася ля дырэктаркі, і яны разам глядзелі на нас з Ядвісяй, як мы пішам.

— Ядвіся, ты прадыктуеш тэкст замовы, ці мне проста напісаць: «А мая аднакласніца Ядзвіга Лелька прачытала замову і спыніла кроў.»?

Яна адклала ручку ўбок, зірнула і нечакана ўсміхнулася прыязна і амаль весела.

— А так і напішам, і з тэкстам замовы! А, Рэгіна Казіміраўна? — звярнулася яна да дырэктаркі.

Тая разгубілася. А што ёй было казаць? Што кроў з такога парэзу насамрэч спынілася сама? Ці

Ядвіся нічога не нашэптвала?

— Дзеці. — загаварыла Наталля Іванаўна. — Я ўсё чула, Ядзя. І ўсё бачыла. І яшчэ штосьці ве­даю. Але. вы мусіце разумець. Гэтыя паперы тут не застануцца.

— Тады пішы, — скамандавала мне Ядвіся. — «Удваіх з аднакласніцай мы пераціснулі вены і артэрыі на назе хлопчыка, каб спыніць кроў да прыезду «хуткай дапамогі». Так? — запытальна ўзняла яна вочы на Рэгіну Казіміраўну.

— Так, Ядзечка, так, — з палёгкай заківала тая.

У вестыбюлі вахцёрка, невялікага росту, паўнаватая, круглявая цётка сталага веку схапіла плюшавага сабаку Ядвісі і трымала перад сабой, каб, крый Божа, мы на яго не забыліся, заўсміхалася:

— От, дзевачка мая, бяры свайго падаруначка, бяры.

Сабаку ўзяў я.

Мы ішлі моўчкі. З ніадкуль сыпаўся невялікі снег, тратуар наперадзе быў без адзінага чорнага лапіка следу. Я азірнуўся: за намі ніхто не ішоў, ланцужок нашых слядоў губляўся ўдалечыні.

— Я ведаю, хто твой бацька, Яся, — роўным голасам сказаў я і адчуў, што скочыў у прорву.

Яна рэзка спынілася, як спалохалася нечага наперадзе, павярнулася, зірнула ў твар.

— Што?

— Я знайшоў твайго бацьку, — зрабіў я яшчэ адзін скачок, захлынаючыся жахлівым адчуваннем падзення, ад якога замірала сэрца, але вар'яцкае жаданне падаць было няўмольным, і я дадаў яшчэ: — Я сустракаўся з ім.

— Ты дурань. ты дурань набіты, Кір, — роспачна прастагнала Ядвіся. — Хто цябе прасіў? Што ты нарабіў? Няўжо ты думаеш, што я не ведала пра бацьку? Ён не ведае пра нас, а мы ведаем пра яго ўсё! Я маю ўсе кніжкі яго вершаў, я чытаю яго артыкулы ў газетах, я бачыла яго. няхай здаля, няхай і даўно, але бачыла! У яго — сваё жыццё, свая сям'я! Ні я, ні мама не маем права разбураць яго шчасце, бо мы любім яго! Што ты нарабіў! Ты расказаў яму пра нас? Расказаў пра мяне? Даў адрас? Тэлефон? Кажы!

Яна скончыла роспачным крыкам, а я стаяў, глядзеў на яе твар, і ён ніколі яшчэ не быў такі прыгожы і такі блізкі.

Я маўчаў.

— Кажы!

— Што мне табе казаць, калі ты ўсё ведаеш? — ціха спытаў я. — Казаць, як я першы раз сустрэў у рэдакцыі няшчаснага адзінокага п'яніцу, які заношвае сарочкі да чорных каўнерыкаў, а штаны — да стану бліскучага азадку? Да якога не падысці блізка, бо патыхае перагарам да ванітаў?

— Што? — Ядвіся адступіла крок назад, твар яе скрывіўся. — Гэтага. гэтага не можа быць. Няпраўда! Ты не бацьку майго бачыў!

— Хадзем, Яся, — ціха прапанаваў я. — Праз прысады. Я ўсё апавяду. Прабач, будзе доўга.

І мы пайшлі. Прысады патаналі ў мроіве снегу, які сыпаўся, здавалася, толькі ў асобных месцах — там, дзе ліхтары адрэзвалі ад цемры конусы жоўтага святла, запоўненыя перапляценнем чорных галін і мільгаючых белых камячкоў. Нікога больш не было відаць, мы былі адны тут. Адны ў цэлым сусвеце, бо прысады былі не прысадамі, гэта быў тунэль з іншасвету, тунэль, у які збегла некалькі лёсаў, сплялося, каб разбегчыся з яго на выйсці, і зараз ад мяне залежала, як яны знітуюцца і якімі выбегуць з тунэля, каб трапіць іншымі ў звычайнае жыццё разам з намі, з тымі, хто выйшаў з прысад, і мы таксама мусім стаць іншымі...

Мой аповед быў насамрэч доўгі. Я не хацеў прапусціць ніводнай сваёй думкі, ніводной дзеі: чаму вырашыў, як вырашыў, што меў на мэце. Так, я прызнаўся Ядвісі, чаму насамрэч шукаў яе бацьку: вось, дзеля таго, каб паразмаўляць сам-насам. Каб змяніць яе нянавісць і пагарду хоць на горкую абыякавасць. Апавёў, як шукаў, пра сваю паездку ў рэдакцыю, пра тэлефонны званок, згадваў кожнае слова Матыля. Пераказаў нашу сустрэчу. І пра сваю здагадку успомніў: як маці Ядвісі змяніла сваё прозвішча. Бо лелька — гэта матылёк. А ён — Васіль Матыль.

Ядвіся маўчала. Мы дайшлі да яе дома, яна моўчкі забрала свайго сабаку. Не развіталася. Завярнулася і пайшла. І са спіны яна раптам выглядала цяпер такой маленькай і безабароннай побач з вялізным плюшавым сабакам, які сумнымі зялёнымі вачыма пазіраў на мяне з-за яе пляча.

Калі ўваходзіў у пад'езд, адчуў вібрасігнал тэлефона. Здрыгануўся, але гэта была не Ядвіся. Уладзя.

— Ну, што нарабілася? — спытаў я яго.

— Ды ў нас усё добра. Як там вы? Што дырэктарка хацела?

— Звычайна. Тлумачальныя пісалі: як здарылася. Прыкра, канечне, такое свята было — і тут маеш.

— Ага, прыкра, — згадзіўся Уладзя. — Слухай. Што заўтра робіш?

— Не думаў ні пра заўтра, ні пра паслязаўтра.

— То паехалі на лецішча! Бацька закіне на аўто. Яму самому некалі, заняты, а маладыя яблынькі зайцы пагрызуць: снегу ж нападала. Ядлоўцу ў ляску многа, насячэм галінак, абвяжам. І. я хачу Настачку запрасіць, там прыгатуем паесці, каўбасак мне купілі, пасмажым, цікава ж — снег вакол, не холадна надта. Печку распалім. Маці тут напякла смакаты, гарбаты пап'ём, — спакушаў Уладзя.

Я усміхнуўся міжволі.

— А я трэцім лішнім не буду, Уладзь? Што Настачка падумае?

— Ды разумееш. — уздыхнуў ён. — Папраўдзе, дык я баюся. сам-насам на лецішчы з Настачкай. І сама Настачка. яна ж сарамліўка, а хочацца, каб пачувалася вольна. Як ты будзеш з намі, дык ёй будзе утульна. І мне спакайней. Паехалі?

— Ну. а чаму мяне аднаго? Давай, Ромку затэлефануй. Во, слухай! —раптам трапіла думка:

— Марго запрасі! Сёння такі снег сыпле, уяўляеш, якіх яна кадраў наробіць у ляску? І з намі цэлую фотасесію зладзіць, прынамсі, з тваёй Настачкай!

— Дык у машыну ўсе не ўлезем.

— У Ромкавых бацькоў аўто ёсць, у Марго. Ну?! Тут паўгадзіны туды-сюды, не праблема ж.

— Крута! — прыняў маю версію заўтрашняга дня Уладзя. — Тэлю Ромку, а ты — Марго!

— Не, Уладзя, хай Ромка сам запросіць Марго, — імгненна пракруціўшы сітуацыю, запярэчыў я.

— Ты думаеш? — па-змоўніцку прыцішыў голас Уладзя.

— Мне так падаецца.

— Добра, заўтра недзе каля адзінаццатай, стэлефануемся раней, ага?

— Ага, давай.

Я зайшоў у кватэру, мяне сустрэў пах смажанай курыцы і маці на парозе.

— Я не званіла, перажываю. Ты так доўга.

— Прабач, мам. тут накруцілася рознага. Наш фільм — найлепшы. Мне і Ядвісі за лепшыя ролі падарункі далі.

— Віншую! — маці памкнулася была абняць, але спынілася, пільна ўзіраючыся ў мой твар. —

Але ж ты зусім нярадасны. Што так? Здарылася нешта?

— Ды здарылася. Малы з класа пятага вітрыну шкляную разбіў, шклом нагу парэзала, было жахікаў. Крыві шмат, трасло ўсіх. Справіліся. Усё добра.

— І ты там. ля хлопчыка?

— Ну, я, Ядвіся. Вены пераціскаў, — не стаў я далей казаць, што рабіла Ядвіся, але раптоўна выправіўся — а вось хай ведае, цікава, як зрэагуе: — Ядвіся спыніла кроў. Замовай.

— Замовай?

Я глядзеў на маці, бачыў ніякае не здзіўленне, а больш — захапленне і цікавасць.

— Ну, так. Тройчы чытала нешта пра рэкі, ручаі, жылы крывавыя.

— А адкуль яна ведае замовы? — пацікавілася маці так, як у сяброўкі пыталася, дзе тая набыла новую сумачку.

— Баба родная навучыла, казала.

— Якая яна малайчына! — ухваліла маці. — Не спужалася крыві.

Назаўтра тэлефон запілікаў яшчэ а палове дзясятай. Я зірнуў. Затахкала ў горле. Ядвіся.

— Кір. Прывітанне. Мама. мама просіць цябе завітаць. у любы час, калі зможаш, сёння ці заўтра.

Я праглынуў камяк.