А на золку ён будзе вяртацца, i кашуля вiсецьме на плечыках i махацьме рукамi. А кабеты з сталовай знойдуць букет i па адной кветцы паставяць у вазы на сталы адпачывальнiкаў. А той, каму не хопiць ружы, яшчэ i пазайздросцiць астатнiм.
ХХV. ЦІКАЎНІК
— Займацца ананiзмам шкодна?
— Затое прыемна.
— Дык шкодна цi не?
— Усё прыемнае — шкодна.
— Жанчына лепш за ананiзм?
— Вядома лепш.
— А займацца з жанчынаю шкодна?
— Небяспечна.
— Гэта iншае.
— Не шкодна.
— А з жанчынаю прыемна?
— Прыемна.
— Вы казалi, што ўсё прыемнае — шкодна. Як быць?
— З жанчынаю небяспечна, а значыць i шкодна.
— Тады i ананiзм такi ж шкодны, як i занятак з жанчынаю?
— Напэўна.
— А як лепш, з жанчынаю цi з мужчынам?
— Як каму.
— А вы спрабавалi з мужчынам?
— Спрабаваў. Не спадабалася.
— А мне варта паспрабаваць?
— Калi дзеля цiкаўнасцi, дык не варта.
— А з жывёлаю прыемна?
— Не спрабаваў.
— Але ёсць такiя , што займаюцца з жывёламi. Вы iх не сустракалi?
— Сустракаў жанчыну, што займалася з сабакам.
— І ёй было прыемна?
— Напэўна, калi яна гэтым займалася.
— А з жывёламi шкодна?
— Небяспечна.
— А вы змаглi б паспрабаваць з жывёлаю?
— Напэўна, не змог бы.
— А чаму?
— Мне нават ад такой думкi робiцца непрыемна.
— Вы натурал?
— Так. І, дарэчы, табе не здаецца, што нашая гутарка чымсьцi нагадвае ананiзм?
— Затое цiкава, прыемна i нiякай шкоды.
XXVІ. ГОСЦЬ
Госць увалiўся ў кватэру а дванаццатай ночы, дый не адзiн, а з сябрам i сяброўкаю. Гаспадар пашкадаваў, што пусцiў п'яную кампанiю, бо сам быў з каханкаю. Тая засталася ў ложку, а гаспадар правёў начных наведнiкаў на кухню. Госць запатрабаваў вiна, закусак i цыгарэт. Гаспадар сабраў на стол. Госць схапiў бутэльку, разлiў яе па шклянках адразу ўсю, выпiў сваю чвэрць, запалiў цыгарэту i папрасiў гаспадара выйсцi "на два словы".
У вiтальнi Госць зашаптаў на вуха гаспадару:
— Гэта мае сябры. Ён — мент, але класны мужык, i баба яго класная. Хай яны застануцца ў цябе да ранiцы...
— Не магу я iх пакiнуць. У мяне адзiн пакой, ложак ужо заняты, каханка ў мяне.
— А калi мы iх на кухнi пакладзём? Ёсць у цябе якi-небудзь стары матрац? — напiраў п'яны Госць.
— Няма ў мяне матраца, нi старога, нi новага.
— А коўдра ватная ёсць?
— Здаецца, ёсць...
— Чакай тут, зараз у iх спытаюся, — Госць хiтнуўся ў бок кухнi i ледзь устояў на нагах. — А зрэшты, што ў iх пытацца? Коўдра дык коўдра, на кухнi дык й-ййк.. Ікаўка напала. Пайшлi дап'ём.
На кухнi Госць выпiў з гаспадаровай шклянкi, паклаў у кiшэню пачак цыгарэт, развiтаўся i сышоў.
Гаспадар прынёс з кладоўкi коўдру i падушку з прасцiнамi, сябры нечаканага Госця пачалi ўладкоўвацца на ноч, а ён вярнуўся да каханкi. Тая прахапiлася ад сну, села на ложку i запыталася:
— Сышлi?
— Цiшэй ты! Леглi на кухнi.
— Утраiх?
— Удваiх, адзiн сышоў.
— А гэтых няўжо ты не мог выгнаць?
— Ды цiшэй гавары, — асцярог гаспадар. — Не мог я iх выгнаць.
— Тады будзем спаць, — каханка павярнулася тварам да сцяны.
Мужчына паклаў руку на жаночыя грудзi. Яму хацелася цеплынi i пяшчоты. Жанчына адкiнула мужчынскую руку ад сваiх грудзей.
— Ты не хочаш?
— Будзем спаць.
— А чаму ты не хочаш? Ну, перапынiлi нас, з кiм не бывае...
— Непрыемна, калi побач чужыя людзi...
— Ну, хочаш, я пайду зараз i праганю iх.
— Не трэба, давай спаць.
Мужчына зноў паклаў руку на жаночыя грудзi. Яму нясцерпна хацелася пяшчоты. Жанчына ўзяла мужчынскую руку i павольна перасунула яе з грудзей сабе на жывот, потым нiжэй у самае гарачае месца.
Ранiцай каханка пабудзiла гаспадара. Яна паспела апрануцца i стаяла каля ложка ў куртцы i ботах.
— Ты сыходзiш? — гаспадар соладка пазяхнуў.
— Мяне чакаюць на працы, — каханка нахiлiлася i пацалавала гаспадара ў няголеную шчаку.
Той iзноў пазяхнуў, павярнуўся тварам да сцяны i апынуўся ў недагледжаным сне. Прачнуўся ён з-за таго, што моцна грукнулi ўваходныя дзверы.
"Сышлi. Нарэшце. Божа, якi кайф! Можна i ўстаць".
Гаспадар пайшоў на кухню, каб паставiць iмбрык. Там на разасланай коўдры ляжала сяброўка начнога Госця i з неапiсальным здзiўленнем пазiрала на аголенага засмучонага гаспадара, якi спачатку засмуцiўся, а толькi потым скемiў, чым так уразiў жанчыну.
— Прабач, — нарэшце сказаў ён i прыкрыў рукой сваё самае мужчынскае месца. — Я ж думаў, усе сышлi, i хацеў толькi iмбрык на плiту паставiць.
— Нiчога страшнага, я зараз устану i пастаўлю...
Гаспадар вярнуўся ў пакой i, калi пачаў апранацца, дык адчуў, што яму iзноў захацелася жаночае пяшчоты. Пакуль мужчына апранаўся, дык жанчына паспела прыбраць на кухнi i паставiць iмбрык.
— А я ложак не паспеў заслаць, — сказаў гаспадар, як пабачыў прыбраную кухню.
— Ты зараз iдзеш на працу? — спыталася жанчына.
— Не пайду, затэлефаную i вазьму бiблiятэчны дзень.
— А ў мяне самы звычайны адгул.
"Загул, — падумаў гаспадар, — самы звычайны загул. І трэба, каб ён працягнуўся". Ён разлiў кiпень па кубках.
— Ты, напэўна, не выспалася на падлозе?
— А чаму ты пытаешся?
— Гэта праўда, што твой сябра з мiнiстэрства ўнутраных спраў?
— А якое гэта мае значэнне?
— Калi ў цябе выхадны, дык можаш легчы на мой ложак i паспаць.
— У тваёй прапанове эратычны падтэкст?
— Я не падумаў, але, калi мужчына застаецца з жанчынай, у кожным слове, напэўна, ёсць падтэкст.
— Сапраўды, а чаму не паспаць у выхадны дзень? Занятак не з горшых, — сяброўка начнога Госця памыла кубкi.
Мужчына i жанчына леглi ў ложак. Ён паклаў руку ёй на жывот. Яна абняла яго i прытулiлася ўсiм целам. Мужчына гладзiў жаночую спiну. Раптам у вiтальнi падаў голас дзвярны званок. Гаспадар адхiнуў палюбоўнiцу, устаў i на дыбачках прайшоў у вiтальню. Праз дзвярное вочка ён убачыў азызлы твар Госця.
"Колькi можна хадзiць? Нi канца, нi краю. Ну, колькi можна хадзiць i збiваць кайф? Не адчыню, i канец!" — падумаў гаспадар i вярнуўся ў ложак, дзе адчуў, што ўжо не хоча жаночай пяшчоты.
XXVІІ. НЯБОЖЧЫК
На памiнкi я патрапiў выпадкова. Ну, не зусiм выпадкова, бо ўсё ж ведаў Нябожчыка — колькi разоў сядзелi i выпiвалi за адным сталом. Але i памiнкi былi не зусiм памiнкi, бо сабралiся толькi аднакурснiкi Нябожчыка, нi мацi, нi жонкi, нi каханкi не было за жалобным сталом. Са слоў прысутных я зразумеў наступнае...
За чатыры днi да пахавання Нябожчык, тады яшчэ жывы i вясёлы саракагадовы мужчына, сказаў дома, што едзе ў камандзiроўку, а сам пайшоў да каханкi. Там ён i сканаў. Сэрца спынiлася. Каханка выклiкала "хуткую дапамогу". Нябожчыка завезлi ў морг, дзе ва ўлiковай кнiзе зрабiлi запiс наступнага зместу: такi i такi ўзяты па адрасу — горад Мiнск, вулiца Багдановiча, дом 55, кватэра 200. Потым адрас быў закрэслены i напiсана, што Нябожчыка забралi з дому. А калi "з дому", дык у моргу нiхто i не хваляваўся, усе былi ўпэўненыя, што сваякi ведаюць пра смерць. Але ж i мацi i жонка нiчога не ведалi. А каханка маўчала. Потым пайшлi чуткi, але ўсе яны разбiвалiся аб тэлефоннае "ў камандзiроўцы". Нарэшце адзiн з аднакурснiкаў здагадаўся затэлефанаваць у морг, дзе яму прапанавалi прыехаць i апазнаць Нябожчыка. Ён апазнаў i ўзяў на сябе ўсе пахавальныя клопаты. Гэты аднакурснiк працуе разам са мною, i адпаведна мне давялося сёе-тое яму дапамагчы, ну, напрыклад, я "дастаў" каньяк, бо цяпер на памiнкi ўсе ходзяць са сваёй бутэлькай. Вось так я апынуўся за жалобным сталом, за якiм даведаўся, што Нябожчыка забралi ў морг з майго дому, бо я жыву якраз на вулiцы Багдановiча ў доме 55 i кватэра 200 знаходзiцца ў суседнiм пад'ездзе.