— Se vi insistas.
— Mankas alternativo, mi certigas vin.
Mi konstatis pro la nubeca frunto de la kavaliro, ke lin plorige vundis tio, kion li taksis nia dizerto.
— Kiam vi deziras iri? — li malvarme demandis.
— Tuj post la matenmanĝo. Ni veturos al Kum-Tresio, sed Vatsono postlasos siajn posedaĵojn kiel garantiaĵon, ke li revenos al vi. Vatsono, sendu noton al Stepeltono por informi lin, ke bedaŭrinde vi ne povos veni.
— Mi tre ŝatus akompani vin al Londono, — diris la kavaliro. — Kial mi restu sola ĉi tie?
— Ĉar ĉi tie estas via posteno. Ĉar vi promesis al mi, ke vi faros laŭ la instrukcioj, kaj mi diras, ke vi restu.
— Do bone, mi restos.
— Ankoraŭ unu instrukcio! Mi deziras, ke vi veturu al Meripita Domo. Resendu tamen vian kabrioleton, kaj sciigu al ili, ke vi intencas marŝi hejmen.
— Ĉu marŝi trans la erikejon?
— Jes.
— Sed ĝuste tion vi oftege avertis min ne fari.
— Ĉi-foje vi povos fari tion sendanĝere. Se mi ne tute fidus viajn nervojn kaj vian kuraĝon, mi ne proponus tion, sed estas necesege, ke vi tion faru.
— Do mi faros ĝin.
— Kaj se via vivo valoras al vi, ne transiru la erikejon laŭ alia direkto ol sur la rekta pado kondukanta de Meripita Domo al la Grimpena Vojo, kiu estas via natura vojo hejmen.
— Mi faros precize laŭ via instrukcio.
— Tre bone. Mi estus kontenta foriri laŭeble baldaŭ post la matenmanĝo, por atingi Londonon posttagmeze.
Min tre konsternis tiu programo, kvankam mi memoris, ke Holmso diris al Stepeltono je la antaŭa nokto, ke lia vizito finiĝos je la posta tago. Ne venis al mi en la kapon tamen, ke li deziros, ke mi akompanu lin, kiel mi ankaŭ ne povis kompreni kiel ni ambaŭ povus foresti en la momento, kiun li mem deklaris kriza. Nenio eblis tamen krom senhezita obeo; do ni adiaŭis nian malgajan amikon, kaj post du horoj ni troviĝis en la stacidomo de Kum-Tresio kaj resendis la veturilon hejmen. Malgranda junulo atendis nin sur la perono.
— Kion vi ordonos, sinjoro?
— Veturu per tiu ĉi trajno al la ĉefurbo, Kartrajto. Tuj post via alveno sendu telegramon al kavaliro Henriko Baskervilo, mianome, dirante ke se li trovos la poŝlibron, kiun mi perdis, li sendu ĝin per registrita poŝto al Bakerstrato.
— Jes, sinjoro.
— Kaj demandu ĉe la stacidoma oficejo, ĉu troviĝas mesaĝo por mi.
La junulo revenis kun telegramo, kiun Holmso transdonis al mi. Ĝi legiĝis:
TELEGRAMO RICEVITA. VENOS KUN NESUBSKRIBITA RAJTIGILO. ALVENO JE LA KVINA KVARDEK. LESTRADO.
— Tiu respondas al la mia de hodiaŭ matene. Li estas la plej kapabla el profesiuloj, ŝajnas al mi, kaj ni eble bezonos lian helpon. Nun, Vatsono, mi opinias, ke ni ne povos pli profite okupi nian tempon ol per vizito al via konatino, sinjorino Laŭra Liono.
Lia kampanja plano komencis evidentiĝi. Li utiligos la kavaliron por konvinki la Stepeltonojn, ke ni fakte foriris, dum ni vere revenos en la momento, kiam ni plej verŝajne estos bezonataj. Tiu telegramo el Londono, se kavaliro Henriko mencios ĝin al la Stepeltonoj, forigos el iliaj mensoj la lastan suspekton. Jam mi ŝajnis vidi niajn retojn proksimiĝantaj al tiu sveltmakzela ezoko.
Sinjorino Laŭra Liono estis en sia oficejo, kaj Ŝerloko Holmso komencis sian intervjuon laŭ malkaŝemo kaj rekteco, kiuj konsiderinde mirigis ŝin.
— Mi esploras la cirkonstancojn, kiuj ĉirkaŭis la morton de kavaliro Karlo Baskervilo, — li diris. — Mia jena amiko, doktoro Vatsono, jam informis min pri tio, kion vi komunikis, kaj ankaŭ pri tio, kion vi kaŝis rilate tiun aferon.
— Kion mi kaŝis? — ŝi defie demandis.
— Vi konfesis, ke vi petis, ke kavaliro Karlo estu ĉe la pordeto je la deka horo. Ni scias, ke tiuj estis la loko kaj horo de lia morto. Vi kaŝis la ligon inter tiuj du okazaĵoj.
— Ligo ne estas.
— Tiukaze la koincido nepre estas eksterordinara. Sed mi opinias, ke ni finfine sukcesos pruvi la ligon. Mi volas esti senkaŝa kun vi, sinjorino Liono. Mi traktas tiun kazon kiel murdon, kaj la atestaĵo eble implikos ne nur vian amikon sinjoron Stepeltono, sed ankaŭ lian edzinon.
La damo eksaltis de sur la seĝo.
— Lia edzino! — ŝi ekkriis.
— Tiu fakto ne plu estas sekreta. La persono, kiu ŝajnigas sin lia fratino, estas vere lia edzino.
Sinjorino Liono residiĝis. Ŝiaj manoj kroĉis la apogilojn de la seĝo, kaj mi vidis, ke la rozkoloraj ungoj blankiĝis pro la premo de la kroĉado.
— Lia edzino! — ŝi diris denove. — Lia edzino! Li ne estas edziĝinta.
Ŝerloko Holmso levis la ŝultrojn.
— Pruvu tion al mi! Pruvu tion al mi! Kaj se vi tion povas!.. — la flama ardo de ŝiaj okuloj diris pli ol povus diri la vortoj.
— Mi venis preparita, — diris Holmso, elpoŝigante plurajn paperojn. — Jen foto de la paro farita en Jorko antaŭ kvar jaroj. Sur ĝi estas skribite “gesinjoroj Vandeluroj”, sed vi ne havos malfacilaĵojn rekoni lin kaj ŝin, se vi konas ŝin laŭaspekte. Jen tri priskriboj, subskribitaj de fidindaj atestantoj, pri gesinjoroj Vandeluroj, kiuj tiam estris privatan lernejon ĉe Sankta Olivero. Legu ilin, kaj vidu, ĉu vi povas dubi pri la identeco de tiuj homoj.
Ŝi ekrigardis ilin, kaj poste suprenrigardis al ni kun la senesprima rigida mieno de senesperulino.
— Sinjoro Holmso, — ŝi diris, — tiu homo proponis al mi geedziĝon, kondiĉe ke mi sukcesu eksedzigi mian edzon. Li mensogis al mi, tiu kanajlo, laŭ ĉiu pensebla maniero. Eĉ unu veran vorton li ne diris al mi. Kaj kial?.. Kial? Mi supozis, ke ĉio celis avantaĝe al mi. Sed nun mi konstatas, ke mi neniam estis alia ol ilo en liaj manoj. Kial mi rilatu fidinde al tiu, kiu neniam rilatis fidinde al mi? Kial mi provu ŝirmi lin antaŭ la sekvoj de liaj propraj misegaj agoj? Demandu, kion vi volas, kaj nenion mi kaŝos. Unu aferon mi ĵuras al vi, kaj tio estas, ke mi neniam eĉ sonĝis pri malutilo al tiu maljuna sinjoro, kiu estis mia plej bonkora amiko.
— Mi tute kredas vin, sinjorino, — diris Ŝerloko Holmso. — La rakonto pri tiuj okazaĵoj certe devas tre dolorigi vin, kaj eble faciligos tion por vi, se mi diros al vi, kio okazis, kaj vi povos korekti min, se mi kulpos gravan eraron. La sendon de tiu letero sugestis al vi Stepeltono, ĉu?
— Li diktis ĝin.
— Mi supozas, ke la kialo, kiun li donis al vi, estis, ke vi ricevos helpon de kavaliro Karlo pri la juraj elspezoj, ligitaj al via eksedziniĝo, ĉu?
— Ĝuste.
— Kaj poste, kiam vi jam sendis la leteron, li persvadis vin ne iri al la rendevuo?
— Li diris al mi, ke ĝenus lian memrespekton, se alia viro trovus la monon por tia celo, kaj ke kvankam li estas malriĉa, li mem dediĉos sian lastan pencon al forigo de la obstakloj disigantaj nin.
— Li ŝajnas havi tre konsekvencan karakteron. Kaj poste vi aŭdis nenion, ĝis vi legis raportojn pri la morto en ĵurnalo, ĉu?
— Ne.
— Kaj li devigis vin diri nenion pri via rendevuo kun kavaliro Karlo?
— Tiel estis. Li diris, ke la morto estas tre mistera, kaj ke oni nepre suspektus min, se la faktoj diskoniĝus. Li per timo silentigis min.
— Ĝuste. Sed ĉu vi ion suspektis?
Ŝi hezitis kaj rigardis suben.
— Mi konis lin, — ŝi diris. — Sed se li fidelus al mi, mi ĉiam fidelus al li.
— Mi opinias, ke entute vi travivis bonŝancan eskapon, — diris Ŝerloko Holmso. — Vi tenis lin sub via potenco, kaj tion li sciis, kaj tamen vi pluvivas. Vi promenis dum kelkaj monatoj tre proksime al la rando de abismo. Ni devas nun deziri al vi bonan matenon, sinjorino Liono, kaj tre verŝajne vi baldaŭ aŭdos de ni denove.
— Nia kazo finrondiĝas, kaj malfacilo post malfacilo maldensiĝas antaŭ ni, — diris Holmso, dum ni staris atendante la alvenon de la ekspresa trajno el la ĉefurbo. — Mi baldaŭ estos en pozicio kunmeti je unuopa konektita rakonto unu el la plej eksterordinaraj kaj sensaciaj krimoj de la moderna epoko. Studantoj de krimologio memoros pri la analogaj okazaĵoj en Grodno, en Belarusio, en la jaro 1866, kaj kompreneble estis la Andersonaj murdoj en Norda Karolino, sed tiu ĉi kazo havas kelkajn trajtojn, kiuj estas tute propraj. Ankaŭ nun ni havas neniun klaran pruvon kontraŭ tiu tre ruza homo. Sed mi ege surpriziĝos, se ĝi ne estos sufiĉe klara, antaŭ ol ni enlitiĝos hodiaŭ vespere.