Ибн Сария былай деген: «Бірде Алла Елшісі бізге бір уағыз оқып, жүрегіміз үрейленіп, көзіміз жас алды. Біз оған: «Уа, Алланың Елшісі, бұл қоштасу уағызына ұқсайды. Бізге не өсиет етесің?» Ол былай деді: «Мен сендерге Алладан қорқып, əмірлеріңе бағынуларыңды, тіпті егер сендерді құл басқарса да, бағынуды бұйырамын. Расында меннен кейін сендерден кім тірі қалса, көп келіспеушіліктер көреді. Сондықтан менің жолыммен жəне солих халифалар жолымен жүріңдер жəне оған тістеріңмен жабысыңдар. Дінге жаңалық енгізуден сақ болыңдар, өйткені əрбір бидғат – адасушылық» (Əбу Дауд, ат-Тирмизи, Ибн Мажа; əл-Əлбани бұл хадисті сахих деп таныған). Сондықтан имам Ибн Ражаб «Жами‘ул-‘Улум уа əл-Хукум» (2/117) кітабында: «Мұсылман əмірлеріне мойынсұну – дүние бақытының кілті. Бұл Алланың құлдарына күнделікті істерінде пайда əкеледі. Оның арқасында олар жер бетінде діндерін бекітіп, Раббыларына мойынсұнады». Шейхул-Ислам Ибн Таймия өзінің пəтуаларының бірінде (35/20-21) былай деп жазды: «Пайғамбардың мұсылмандарға күнə болып табылмайтын барлық нəрселерде əмірлерге бағынуды бұйырғанын бірнеше рет баса айттым. Сондай-ақ оларға жақсы нұсқау беруді, олардың шешімдеріне жəне мал-мүлкін қалай бөлуге сабырлы болуды, олармен бірге əскери жорықтарға шығуды, олардың артында топтық намаз оқуды жəне барлық игі істерінде оларға еруді бұйырды. Бұл барлық шынайы сенушілерге қатысты жəне бұған қатыспағанын тек тозған қария ғана ақтай алады. Міне, мұсылмандар бір-біріне жақсылық пен тақуалықта көмектеседі. Соған қарамастан оларға əміршілердің өтірігін мақұлдаудан, олардың жауыздығы мен əділетсіздігінде оларға көмектесуден, күнəлі істерде оларға мойынсұнудан жəне т.б. Мұндай əрекеттер күнə мен дұшпандыққа жəрдемдесу болып саналады».

Алланың харам еткеніне мойынсұну мұсылманшылық емес. Абдулла ибн Омардан жеткен хадисте Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын): «Мұсылман өзіне күнə жасау бұйырылмаса, қаласа да, қаламаса да əмірлерін тыңдап, бағынуы міндетті. Егер оған күнə жасау бұйырылса, онда ол бұл істе оларды тыңдамау жəне бағынбау керек» (əл-Бұхари жəне Муслим). Əбу Əбдəр-Рахман ибн Əли былай деген:

«Пайғамбарымыз мұсылмандарды жорыққа аттандырған кезде Мəдина тұрғындарының бірін басшы етіп тағайындап, қалғандарының бəрін өзіне бағынуды бұйырды. Бір күні жолда ашуланып, адамдарға: «Пайғамбар сендерге маған бағынуларыңды бұйырды емес пе?», – деді. Адамдар: «Иə» деп жауап берді. Сосын: «Маған ағаш жинап бер», – деді. Олар отын жинап болған соң, от жағуды бұйырды, сосын отқа кіруді бұйырды. Жұрт уайымдап: «Оттан аман қалу үшін Пайғамбардың дініне бет бұрдық…» деп бір-бірінің қолынан ұстай бастады. Басшысының ашуы келді. Олар қайтып оралған кезде болған жайтты Пайғамбарымызға айтып берді де, ол: «Егер олар оған кірсе, қиямет күніне дейін шықпас еді. Расында, Алланың бұйырғанына мойынсұну керек» (Фатхул-Бари, 8/58).

Ислам Мұсылман билеушісіне қарсы сөйлеуге тыйым салады. Алланың шариғаты осы лауазымға сайланған мұсылман билеушіге қарсы сөйлеуге үзілді-кесілді тыйым салады. Мұсылманның қолындағы үкіметті құлатуға немесе тіпті оның билігіне нұқсан келтіруге əрекеттенген адам Алла Тағала мен Оның соңғы Елшісінің еркіне қарсы болады. Зияд ибн Құсайб былай деді: «Мен Əбу Бəкратамен бірге Ибн Амир уағыз оқып жатқан кезде оның мінберінің жанында отырдым, ол жұқа əрі нəзік көйлек киген болатын. Осы кезде Əбу Билял: «Біздің əмірге қараңдар. Ол еріктілер киетін көйлекті киіп жүр». Əбу Бəкрата оған тез жауап қатты: «Үндемей қал, мен Алла елшісінің: «Кімде-кім жер бетінде Алланың билік берген əміршісін қорласа, Алла оны қорлайды», – дегенін естідім (əт-Тирмизи; əл-Əлбани бұл хадисті жақсы деп таныған). Имам Ахмад риуаят еткен хадисте: «Кімде-кім Алла Тағала жер бетінде билік берген əміршісін құрметтесе, Алла оны құрметтейді. Ал кімде-кім Алла Тағала жер бетінде құдірет берген əміршісін қорласа, Алла оны қорлайды». Сахл ибн Абдулла ат-Тустари былай деген: «Адамдар билеушілері мен ғалымдарын құрметтесе, олардың денсаулығы нашар болады. Оларды құрметтесе, Алла олардың дүниелік жəне болашақ өмірін реттейді. Оларға немқұрайлылық танытса, Алла олардың дүниелік жəне болашақ өмірін жояды». (Тафсир əл-Қуртуби, 5/262). Əбу Һурайрадан (р.а.) жеткен хадисте Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын): «Кімде-кім басшыға мойынсұнбай, мұсылман үмметінен бөлініп өлсе, ол надандық заманының өлімімен өледі. Кімде-кім соқыр құмарлықтан ту астында соғысса, оған ашуланып, шақырып немесе оған көмектесіп, өлтірілсе, ол надандық заманының өлімімен өлді. Кімде-кім тақуалар мен күнəһарларды ажыратпай, мүміндерге зиянын тигізбестен жəне бейбіт келісім жасалғандардың алдындағы міндеттерін орындамай үмметіме қарсы келсе, оның маған қатысы жоқ, менің де оған қатысым жоқ. .» (Бұхари жəне Муслим). Ибн Аббас жеткізген хадисте Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын): «Кімде-кім өз əміршісінен ұнатпайтын нəрсені байқаса, оған сабыр етсін, өйткені кім мұсылман үмметінен бөлініп, өлсе, ол надандық заманының өлімімен өледі» (Бұхари жəне Муслим). Абдулла ибн Омардан жеткен хадисте Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын): «Кімде-кім əміршісіне бағынбаған болса, қиямет күні Алла Тағалаға жолығады жəне оған ешқандай себеп болмайды. Ал кім ант ішпей өлсе, ол надандық заманының өлімімен өлді» (Муслим). Арфаджа Алла Елшісінің былай дегенін естігенін айтты: «Егер сендерге бір кісінің қол астында болсаңдар, бірлігіңді бұзып, үмметіңді бөлгісі келетін біреу келсе, оны өлтіріңдер (Муслим). Арфаджа Алла Елшісінің былай дегенін естігенін жеткізген: «Егер бəрің бір адамның қол астында бола тұра, бірлікті бұзып, үмметіңді бөлгісі келетін біреу келсе, оны өлтіріңдер (яғни, басшыға қарсы шыққанды), (Муслим). Умму Сəлəмə Пайғамбардың (оған Алланың игілігі мен сəлемі болсын) былай дегенін жеткізген: «Сендердің істеріңді кейде ұнатып, кейде ұнатпайтын əмірлер басқаратын уақыт келеді. Сендерден кім [олардың зұлымдықтарын] жек көрсе, оларға қатысы жоқ. Кімде-кім оларға қорлық айтса, [жазадан] құтылады. Кім оларға разы болып, оларға ілессе…» деп айтқан жерінен, сөзін бөліп сұрады: «Уа, Алланың елшісі, олармен соғысу керек емес пе?». Ол: «Жоқ, егер олар намаз оқитын болса», – деп жауап берді (Муслим). Джунада ибн Əбу Умайя былай деді: «Убада ибн əс-Самит ауырып қалғанда, біз оған келіп: «Аллаһ саған шипа берсін! Пайғамбардан естіген хадистеріңіздің бірін айтыңызшы, Алланың қалауымен ол сізге пайдалы болады», – деді. Убада: «Пайғамбар бізді өз орнына шақырды, біз оған ант бердік. Ол бізге: «Сіздерге ант етеміз, біз қаласақ та, қаламасақ та, бізге қиын болса да, қолымыздан келмесе де, əмірші мал-мүлкімізді иемденіп алса да, бəрін тыңдаймыз жəне бағынамыз. Сондай-ақ біз онымен билікке таласпаймыз». Сонда Пайғамбар: «Аллаһ хабарлаған ашық күпірлік жасамаса», – деді (əл-Бұхари жəне Муслим). Имам əн-Нəуəуи (12/229) осы хадиске берген түсіндірмесінде: «Бұл хадистегі күпірлік сөздері Алла Тағаланың діні ескертетін күнəларды білдіреді. Бұл хадистің мағынасы: билеушімен билік үшін дауласып, оған қарсы шықпау керек, егер ол шынайы күпірлік жасамаса, оны Ислам негіздерінен білесіз. Егер əмірші мұны істесе, оның əрекеті мақұлданбайды жəне оған ақиқатты еске салу керек. Алайда оған қарсы шығу жəне онымен соғысу мұсылман ғұламаларының бірауызды пікірі бойынша, тіпті билеуші деспот жəне үлкен күнəһар болса да тыйым салынған. Бұған көптеген хадистер айқын дəлел. Сүннетті ұстанушылар бірауыздан билеушіні жасаған күнəлары үшін биліктен кетіруге болмайды. Ғалымдар мұның себебін мұндай əрекеттердің мұсылмандар арасында қантөгіс пен алауыздық тудыруы мүмкін деп есептейді. Сондықтан күнəһарды биліктен кетірудің пайдасынан гөрі зияны көп болады».

Ауф Ибн Малик Пайғамбардың былай дегенін жеткізген: «Əміршілердің ең жақсысы – өздерің жақсы көргендерің жəне сені жақсы көретіндерің. Сен оларға батасын бер, олар саған батасын береді. Ал əміршілердің ең жаманы – өздерің жек көретіндерің жəне сені жек көретіндерің. Сен оларға қарғыс айтасың, олар сені қарғайды». Одан: «Уа, Алланың Елшісі, қолымызда семсермен соғыспаймыз ба?» – деп сұрады. Ол: «Жоқ, егер олар сенімен бірге намаз оқитын болса. Əміршіңнен өзіңе ұнамайтын нəрсені көрсең, оны ұнатпа, бірақ мойынсұнудан бас тартпа» (Муслим). Бұл Алланың заңы билеуші мұсылман болса, үкіметті құлату əрекеттеріне тыйым салғанын білдіреді. Бұл əрбір сенуші есте сақтауы жəне басшылыққа алуы керек өте маңызды ілім. Нафи’ былай деді: «Мəдиналықтар Язид ибн Муауияны тақтан тайдыруға бел буған кезде, Ибн Омар өзінің серіктері мен балаларын жинап, Пайғамбардың: «Қиямет күні əрбір сатқынның қасына ту тігіледі» дегенін естігенін айтты…” Ол сөзін жалғастырды: «Бəріміз бұл кісіге Аллаһ пен Оның елшісінің заңына сəйкес ант бердік. Расында, мен бір адамның екіншісіне Аллаһ пен Оның елшісінің заңы бойынша ант беріп, сосын оған қарсы соғысуынан асқан сатқындық білмеймін. Бір кездері бəріңіз оған ант бергенсіздер. Сондықтан, егер сендердің біреулерің оны құлатқысы келсе, онда менің оған қатысым жоқ» (əл-Бұхари). Ибн Муфлих «əл-Адаб аш-Шария» (1/175) кітабында былай деп жазды: «Əл-Уəтик əміршісі кезінде Бағдадтың мұсылман фақиһтары Əбу Абдулла Ахмад ибн Ханбалға келіп, оған шағымданды: Мұсылмандардың жағдайы олардың арасында Құранның жаратылуына жəне т.б. туралы теріс көзқарастардың таралуына байланысты өте қиындады. Олар билік пен сұлтанға наразылықтарын білдірді. Имам Ахмад олармен бұл мəселені талқылап, жүректерінде Сұлтанның əрекеттеріне наразылық білдіруді бұйырды, бірақ ешбір жағдайда оған мойынсұнудан бас тартпауды, мұсылмандардың бірлігін бұзбауды, олардың қанын төкпеуді, мүмкін болатын нəрселер туралы ойлануды бұйырды. Олардың əрекеттерінің салдары жəне сабрлық туралы ойлануға шақырды». Бұл Мұхаммед пайғамбардың сүннеттерін қайта жаңғыртып, өмірінің соңына дейін Исламды надандардың қате көзқарастарынан арылтып, оны қорғауға ұмтылған ұлы ғалымдардың бірі имам Ахмад ибн Ханбалдың (һ. 241 ж. өлген) пікірі. Ұлы ғұлама жəне заңгер Ахмад ат-Тахауи (қ.ж. 321 и.к. қайтыс болған) өзінің шынайы исламдық сенімдер туралы кітабында былай деп жазды: «Біз имамдарымыз бен əміршілерімізге қарсы сөйлеуді, тіпті олар қателесіп, əділетсіздік жасаса да мойындамаймыз. Біз оларды қарғамаймыз жəне оларға бағынудан бас тартпаймыз. Біз оларға мойынсұну арқылы Ұлы да Құдіретті Аллаға мойынсұнып жатқанымызға сенімдіміз. Ал оларға мойынсұну əр нəрседе парыз, тек олар күнə жасауға бұйырмаса. Əрдайым басшыларымызды Алла тура жолға салсын, денсаулық берсін деп тілейміз». Имам ат-Тахауидің бұл сөздеріне түсініктеме бере отырып, шейх Əли ибн Əбу əл-'Изз «əл-Ақида ат-Тахауия» кітабына жазған түсініктемесінде былай деп жазды: «Құран мен Сүннет əміршілерге мойынсұнбаған жағдайда бағыну қажеттігін көрсетеді. Тек күнə жасауға əмір етпесе. Алла Тағаланың: «Аллаға бойұсыныңдар, елшісіне жəне араларыңдағы əміршілерге бой ұсыныңдар» деген сөзін ойлап көріңізші. Алла Тағала: «Пайғамбарға бой ұсыныңдар» дегенімен, «Іштеріңдегі əмір иелеріне бой ұсыныңдар», – демеген. Ол бұл етістікті қайталамады, өйткені билік иелерінің өздері мойынсұнуға лайық емес. Олар Аллаһ пен Оның Елшісінің əмірлеріне сəйкес келетін барлық нəрселерде мойынсұнулары керек. Алайда Алла Тағала пайғамбарға мойынсұнуға келгенде «мойынсұн» етістігін қайталады, өйткені оған бағынған адам Аллаға бағынған. Алла елшісі адамдарды Аллаға мойынсұнбауынан шығаратын ешбір нəрсені бұйырмайды. Ол күнəсіз, ал кез келген басқа əмірші Алланың қалауына қайшы келетін нəрсені əмір ете алады. Сондықтан оларға Аллаһ пен Оның Елшісінің əмірлеріне сəйкес келетін нəрседе ғана бағынуға болады. Дегенмен, мұсылмандар басшыларға, тіпті олар заңсыздық пен əділетсіздік жасаса да, оларға мойынсұнулары керек, өйткені оларға бағынбау жасаған күнəларының ауырлығынан бірнеше есе ауыр зардаптарға əкеледі. Егер мүміндер өздері жасаған зұлымдыққа сабыр етсе, күнəларының кешірілуі мен еселенген сауап күтіп тұр. Алла Тағала күнəһар əміршілерді амалдарымыздың азғындығы үшін ғана үстімізге қойғанын есте ұстаған жөн. Расында, сауап əрқашан адамның ісіне сəйкес келеді. Сондықтан Алладан шын жүректен кешірім сұрап, күнəларымызға тəубе етіп, ізгі амалдар жасауға міндеттіміз. Алла Тағала былай деді: «Сендерге қандай да бір пəлекет тек өз істегендерің үшін келеді. Бірақ Ол сендерді көп кешіреді» («Насихат» сүресі, 30-аят); «Сендерге [Ухудта] апат болды, бірақ бұрын [қарсыластарды] екі есе [Бəдірде] апатқа ұшыраттың.