— Вы пасядзіце, — сказаў ён. — Я зараз праверу.
Вераніка пайшла на сваю заднюю парту. Клас нічога не рабіў. Усе пазіралі на настаўніка і чакалі, што ён скажа.
— Правільна, — узрадавана прамовіў нарэшце настаўнік. — Усё правільна. Цяпер я за вас не баюся.
Слава Загароўскі, які сядзеў на першай парце, моцна пачырванеў. Яшчэ не было выпадку, каб ён першы не рашыў задачы ці не напісаў укладання. Цяпер жа яго абагналі. I абагналі не тыя, з кім ён усё-такі мераўся сілай, а нейкая дзяўчынка, якую дагэтуль ніхто не ведаў.
У класе ў той дзень гаварылі толькі пра Вераніку. На ўроках хлопцы непрыкметна кідалі позіркі на заднюю парту, дзе сядзела новенькая. Выказваліся розныя здагадкі і меркаванні, якія, аднак, яшчэ болей заблытвалі справу. Нехта сказаў, што Вераніка другагодніца і таму так хутка рашыла задачу. Гэтая здагадка была абвергнута самімі дзяўчатамі. Яны ўжо ведалі пэўна, што Вераніка ніякая не другагодніца. Было выказана меркаванне, што Вераніка так добра ведае матэматыку таму, што вучылася ў ленінградскай школе. Ленінград — гэта ж не Малінаўка. Там і настаўнікі лепшыя, і патрабаванні большыя. Але і гэтая думка пераважнай большасцю галасоў была адхілена. Мы ведалі, што наша школа не благая, бо ўсе, хто ездзіў паступаць у ленінградскія і маскоўскія інстытуты ці вучылішчы, яшчэ не правальваліся на экзаменах.
Найбольш верагоднае меркаванне выказаў Грыша Селязень. Ён заўсёды аб усім самым важным даведваўся першы. Пасля грышавага паведамлення справа нібыта стала яснай, мы пранікліся яшчэ большай павагай да Веранікі.
— Бацька Веранікі палкоўнік, артылерыст,— дакладваў Грыша.— А ў артылерыі без матэматыкі ні кроку, гэта ж ясна. Вось ён і займаецца з дачкою матэматыкай.
Сапраўды, з Грышай можна было згадзіцца. Але мінуў тыдзень і прышлося адкінуць гэтую апошнюю здагадку. Вераніка рабіла трыумфальнае шэсце па ўсіх навуках, якія выкладаліся ў дзевятым класе. Яе ўкладанне па рускай літаратуры зачытвалі перад усім класам. Яна першай зрабіла кантрольны пераклад з англійскай мовы. Ёй паставілі выдатныя адзнакі па фізіцы, хіміі, геаграфіі, чарчэнню.
— Зубрылка, — сказала аднойчы ў адрас Веранікі Ліда Шашолка. — Сядзіць дома і зубрыць дзень і ноч. Ведаю я такіх...
Лідзе хлопцы не далі дагаварыць. Болей за яе самую не зубрыў ніхто. Але ж гэта не дапамагала ёй стаць выдатніцай.
Пазней выявіліся і другія таленты Веранікі. Яна ўмела іграць на піяніна і добра спявала. Здала яна таксама нормы на ўсе абаронныя значкі. Кніг Вераніка перачытала столькі, што ёй можна было толькі зайздросціць.
— У прыродзе сустракаюцца выключныя экземпляры, — выказаўся аднойчы Валерый Самасад. — Ім дадзена болей, чым астатнім. Гэта можна наглядаць у царстве раслін, жывёл і таксама на людзях. Вераніка — багата адароны чалавечы тып...
— Сам ты тып, — абрэзалі Валерыя. — Раўняе жывёлу з чалавекам...
3 таго часу і пачалося прытоенае, глыбока схаванае спаборніцтва паміж Славай Загароўскім і Веранікай. Слава, вядома, уступаў дзяўчыне. Ён не прачытаў столькі кніг, ён нават баяўся падыходзіць да школьнага піяніна, якое стаяла ў піонерскім пакоі. Калі Вераніка адказвала ўрок, можна было заслухацца. Мала таго, што гаварыла яна выразна, правільна будуючы кожны сказ, у яе яшчэ быў надзвычай прыемны голас і сама яна ў гэты час ззяла нябачаным хараством...
Слава таксама меў тысячу выдатных якасцей, якія маглі падабацца любой дзяўчыне. Ён быў самым смелым, самым разумным, самым моцным. Рэдка ж спалучаюцца ў адным чалавеку ўсе гэтыя адменныя якасці. Але Вераніка нібы не заўважала Славы. Яна глядзела на яго, як і на ўсіх астатніх, і не аддавала яму ніякай перавагі перад другімі.
А далей пайшло яшчэ горш.
Аднойчы перад самымі экзаменамі Слава зрабіў выдатную стойку, якая назаўсёды запомнілася ўсім, хто тады вучыўся ў дзевятым класе.
Ён стаў на рукі на першай парце і так прайшоў увесь рад, да самай апошняй парты. Хлопцы былі ў захапленні. Слава высока трымаў гонар тых, хто наважыў прысвяціць сваё жыццё высокароднай вайсковай справе.
Але Веранка не толькі не ўхваліла гэтага ўчынку, а нават зняважыла Славу.
— Не вялікі гонар падняць ногі вышэй галавы, — сказала яна. — Збіраешся паступаць у цырк, то навошта скакаць па партах...
Горш абразіць было нельга. 3 гэтага часу пайшла ўжо адкрытая вайна Веранікі са Славай. Не праходзіла дня, каб яны не абмяняліся якімі-небудзь ўзаемнымі колкасцямі. Вераніка зневажала Славу, як магла. Яна высмейвала кожны яго крок, кожнае яго слова. Слава не заставаўся даўжніком. Ён таксама не шкадаваў з’едлівых кепікаў у адрас Веранікі. Так яны закончылі дзевяты клас.
У дзесятым класе працягвалася тое ж самае. Вераніка не прызнавала за Славай ніякіх выдатных якасцей. Яна яго падкалвала яшчэ больш, чым раней. Хлапец плаціў дзяўчыне тым самым. Але дзесяцікласнікі паразумнелі. Хітрыя ад прыроды дзяўчаты хутка скемілі, што гэта ідзе вайна не так сабе. Здагадка паміж тым пакрысе пацвярджалася. Калі Славе намякалі, што ён няроўнадушны да Веранікі, то хлопец адразу мяняўся з твару. Ён чырванеў, гарачыўся, бянтэжыўся і гэтым самым выдаваў сябе з галавой. Ліда Шашолка проста не пераносіла Веранікі. Яна заўсёды станавілася на бок Славы ў яго паядынках з Веранікай, але гэтай падмогі Слава быццам не заўважаў.
Пасля аднаго выпадку мы пераканаліся, што і Вераніка нападае на Славу не проста так. На кастрычніцкія святы ў школе быў наладжаны вечар. На яго прышлі не толькі вучні, але і выпускнікі школы, якія вучыліся цяпер у інстытутах. На вечары быў і свой школьны лейтэнант. Ён закончыў дзесяцігодку два гады назад і прыехаў у Малінаўку на пабыўку. Вераніка прышла на вечар у новым плацці, і з яе не спускалі вачэй ні студэнты, ні лейтэнант. Усе запрашалі Вераніку танцаваць. Але яна адмаўлялася. Яна сядзела ціхая і задуменная. Такой яе не бачылі ніколі.
Быў на вечары і Слава. Ён сеў побач з Лідай Шашолкай, і яны аб нечым доўга размаўлялі. Пасля пайшлі танцаваць. Ліда танцавала ўвесь час са Славай. Ім здавалася, што абаім было вельмі весела.
Вераніка не дасядзела да канца вечара. Яна знікла неяк ціха і непрыкметна. Ніхто не бачыў, калі яна пайшла...
Пасля гэтага Вераніка перамянілася. Яна стала нейкай строгай, задуменнай. На Славу яна болей не нападала. Яна проста старалася яго не заўважаць.
Пра тое, што паміж Славай і Веранікай нешта ёсць, цяпер ужо ведаў увесь наш клас. Толькі гэта былі нейкія дзіўныя, незразумелыя адносіны.
I Слава і Вераніка пазбягалі адзін аднаго, ніколі паміж сабой не размаўлялі і не сустракаліся. 3 нашага дзесятага класа болей ніхто не быў закаханы, і мы з трывогай глядзелі на гэтых дваіх, якія так упарта таіліся адно ад другога.
Так прайшоў той апошні год нашага навучання ў школе. За гэты год мы ўсе пасур’ёзнелі і сталі трошачкі болей шанаваць адзін аднаго. Нам усім трэба было рабіць нейкі крок у невядомае жыццё, і гэта прыкметна зблізіла, з’еднала клас. Толькі Слава і Вераніка па-ранейшаму пазбягалі паміж сабой сустрэч і размоў,
Надыходзіў май, наш апошні школьны май. Усім класам мы згаварыліся пайсці ў лес па дзеразу. Гэты паход у лес мы прыдумалі не толькі для таго, каб нарваць лапак і ўпрыгожыць сваю школу, мы хацелі як-небудзь звясці Славу з Веранікай і пакінуць іх дзе-небудзь адных. Няхай бы яны нарэшце памірыліся. Хопіць ім гуляць у хованкі...
Свой план мы здзейснілі. Мы зрабілі так, што Слава з Веранікай асталіся ўдваіх на адной дзялянцы. Яны проста не маглі не пагаварыць адно з другім. Мы радаваліся, што яны нарэшце паміж сабой аб усім дамовяцца.
Але ніякай добрай гаворкі паміж Славай і Веранікай, відаць, не адбылося. Слава выйшаў з лесу маўклівы і змрочны. Веранікі мы наогул не маглі дачакацца. Яе ў лесе не было...
Мы неслі ў школу дзеразу і размаўлялі аб усім пабочным. Адчувалі сябе ўсе няёмка. Каля рэчкі нас дагнала Вераніка. Яна была вясёлая, узбуджаная. Слава на дзяўчыну не глядзеў. Вераніка весялілася, а ён станавіўся ўсе больш змрочным...
