Але казка скончылася - у гардэробе Iрэна адчула сябе адзiнокай i разгубленай. Мужчыны падавалi жанчынам палiто, а Iрэна сваё ўзяла сама. "Каб я была замужам, я б не была адзiнокаю тут", - падумала яна.
- Iрэначка! Прывiтанне! - Яна ўбачыла Нiнэль Мiхайлаўну, якая вядзе ў iнстытуце харэаграфiчны факультатыў. - Ты чаму не прыходзiш на рэпетыцыi? Што здарылася з табою?
- Ужо ўсё прайшло! - усмiхнулася тая. - Прыйду!
- Прыходзь, Iрэначка! - Нiнэль Мiхайлаўна ўзяла пад руку свайго мужа. Ну, бывай! - заспяшалася да выхаду.
"Шчаслiвая!" - з сумам падумала дзяўчына.
Ля пад'езда нехта стаяў. Спачатку Iрэна спалохалася, потым сэрца нечакана забiлася - няўжо Янка? Падышла блiжэй.
- Я так даўно цябе чакаю, - сказаў ён з дакорам. - Дзе ты ходзiш?
- Янка, Яначка! Дарагi мой! - узрадавалася Iрэна. Моцна прыцiснулася да ягоных грудзей. Потым, усё яшчэ не верачы, што ён тут, заглянула ў твар. Такiя родныя блакiтныя вочы, светлыя валасы, пухлыя, як у капрызнага дзiцяцi, вусны, а над iмi "шляхецкiя", як ён смяяўся, вусы...
- З другiм была? - з рэўнасцю запытаў Янка, але тут жа дадаў: - Рыхтуйся да вяселля! Трэба дрожджаў дастаць. У цябе ж суседка ў сталовай працуе. Мая мацi гарэлку выжане...
- А як жа ж Рэня? - з крыўдай мовiла Iрэна.
- Трэба яна мне, крываногая! - кiнуў Янка. - Болей з ёй не сябруй, гэта не сяброўка, што хлопцаў адбiвае! Ну, пайшлi да тваёй суседкi!
- Давай спачатку да нас! Скажам маме пра наша вяселле, можа, падарункi якiя трэба, родзiчаў назавеш, каб ведаць, што каму купляць...
- О, гэта справа! - ажывiўся Янка. - Тады пайшлi!
Iрэна ўляцела ў кватэру радасная, трымаючы за руку Янку.
- Мамачка! - закрычала яна, але раптам застыла на парозе.
Яна ўбачыла ў сваёй кватэры незнаёмага мужчыну.
- Iрэначка, гэта Iван Сяргеевiч! - сарамлiва паднялася з-за стала мацi. Ён - камерсант. У нас ёсць шанц пабываць за мяжою!
Iрэна засмяялася:
- Я ж казала табе, што сорак два гады - гэта яшчэ не канец жыцця!
- Я ад васемнаццацi гадоў цягну лямку сямейнага жыцця, - паскардзiлася мацi. - Хачу абнаўлення, навiзны! З iм я адчуваю сябе маладою!
- А ты i не старая! - бадзёра адказала Iрэна.
- Ты была ў бацькi? - устрывожана мовiла мацi. - Як ён там, не памёр яшчэ? Конюхам працуе альбо ў вартаўнiкi падаўся? I гэта з вышэйшай адукацыяй!
- Навошто ты зневажаеш яго? - раззлавалася Iрэна. - Ён разумны, малады, таленавiты i мае права на асабiстае шчасце!
- Ах ты, нягоднiца! - замахнулася на яе мацi. - Ты ўсё жыццё патурала ягонаму вар'яцтву!
Янка схапiў Iрэну за руку, выцягнуў з кватэры.
- Я ж казаў, пайшлi лепш да суседкi! - мовiў ён.
Iрэна заплакала.
- Супакойся, - абняў яе Янка. - Я табе на паперцы напiшу сваiх родзiчаў, а ты ўсё купiш, дамовiлiся?
Iрэна згодна кiўнула галавой i хацела пацалаваць хлопца, але той адхiлiўся.
- Што гэта за прышчык у цябе на вуснах? - строга запытаў ён.
- Прастыла...
- А можа, з кiм была, га? - занепакоiўся Янка. - Можа, што дрэннае?
- Адчапiся! Пайшлi лепш да суседкi!
...Задаволеная чырванашчокая цётка Соф'я выйшла са спальнi ў прыгожым зялёным халаце.
- Iрэначка, Янка! - заўсмiхалася яна. - А мая ж Аленка дадому вярнулася! Дачушка, у нас госцi!
З кухнi выбегла Аленка ў спартовым касцюме.
- Усё спортам займаешся? - абнялася з ёю Iрэна, гарэзлiва спытаўшы: Закадрыла свайго спартсмена-бегуна?
- Ой, закадрыла, Iрэначка! - абазвалася Соф'я, несучы ўсiм каву на падносе. - Сядайце, даражэнькiя, на канапу! Аленка ж купiла бiлеты ў беларускi тэатр на п'есу "Верачка", запрасiла Мiколу, заўтра пойдуць!
- Ну, як ты ладзiш з мацi? - шапнула на вуха сяброўцы Iрэна.
- Цярплю, - махнула рукою тая. - Мне грошы патрэбны, бо Мiкола дужа любiць, каб модна я апраналася...
- А чубчык ты не фарбуй, - заўважыла Iрэна, - зараз модна ўсё натуралёвае! Ты й так прыгожанькая, русявая...
- Мы ў паход летам iдзём! - паведамiла Аленка. - Мiкола групу вядзе, бо Анатоль адказаўся. А я палаткi дастаю! З адной дзяўчынай пазнаёмiлася, Марусяй зваць, яна мне дапаможа!
- Хопiць шаптацца! - усмiхнуўся Янка. - Ты, Аленачка, маю Iрэну не зводзь нiкуды, у нас летам вяселле. Вось прыйшоў да вас, цётка Соф'я, кланяцца, ласкава зiрнуў ён на жанчыну, - дрожджаў дастаньце!
- Дастану... - працягнула Соф'я i насцярожана глянула на Iрэну: няўжо даравала ўсё яму?
- I яшчэ, калi зможаце, дзiцячых кансерваў, - папрасiў Янка. - Мы з Iрэнай да маёй сястры Лiлi паедзем у госцi.
Iрэна ласкава прытулiлася да хлопца.
- Нешта ты цямнiш, Яначка! - прысела ў крэсла Соф'я. - Кастусь! паклiкала мужа. - Iдзi сюды!
У дзвярах паказаўся Аленiн бацька, хударлявы, твар змораны, з алоўкам у руцэ.
- Ты ўсё працуеш? - незадаволена сказала Соф'я. - Усё жыццё ў вядучых iнжынерах ходзiш, а Танька да шэфа падсунулася, начальнiкам паставiў! Сорам! Баба начальнiкам аддзела працуе, табою камандуе! Калека ты, а не мужык! Глянь во на гэтага хлопца! - кiнула ў бок Янкi. - Той, што ты казаў, цi не?
Янка на хвiлiну знiякавеў.
- Падобен крыху... А што? Хто гэта?
- Iрэнчын кавалер.
- А-а-а! Тады не падобен! - i пакрочыў у свой пакойчык.
- У чым справа? - занепакоiлася Iрэна.
- Усё добра! - усмiхнулася Соф'я, падала ёй каву i заўважыла, што рукi ў Янкi затрэслiся, калi браў ад яе гарачы кубак...
Сцяпан прыехаў да Марусi на працу з букетам кветак. Дзяўчаты з яе аддзела ўжо разглядалi фотаздымкi, што прынесла яна з паходу па Нарачы.
- Вось ты i абскакала Анатоля! - засмяяўся Сцяпан. - Цяпер ён абавязкова возьме цябе ў летнi паход!
- А паглядзi, якую сценгазету яна зрабiла для Анатоля! - зазначыла Надзея Шэбан.
- I вершы свае змясцiла, - пахвалiла Зоська, папраўляючы прычоску.
Сцяпан, па-сяброўску абняўшы Марусю, пачаў чытаць сценгазету.
На першым плане - здымак: Маруся ў штармоўцы, ля вогнiшча, з гiтарай. I надпiс: "Ранак сонечны, але бадзёра-халаднаваты. Мы iдзём на лыжах, а я ўяўляю аксамiтна-зялёны дыван маладой вясновай травы. Анатоль, ты вядзеш мяне ў свой летнi паход!.. Гэта ж будзе, праўда? Падобныя на куранятак дзьмухаўцы ў траве, i мы з табою сярод iх..."
Сцяпан з раздражненнем адсунуў газету ўбок.
- Табе не спадабалася? - цiха спытала Маруся.
- Мне не спадабалiся твае фантазii! - абурыўся Сцяпан. - Тысяча клiчнiкаў пад выразам: "Гэты паход прысвячаю табе, Анатоль!" Ён жа цябе не варты! Анiяк табе не падыходзiць: нi iнтэлектам, нi ростам, нi характарам!