Алла Тағала: «Егер біз оларға ұзақ жылдар бойы [игіліктерді] пайдалануына рұқсат етсек, содан кейін оларға уəде етілген нəрсе келсе, онда оларға пайдалануға рұқсат етілген нəрсенің ешбір пайдасы болмайтынын білесің бе?» – деді. («Ақындар» сүресі, 205-207 аяттар);
«Сол күні Аллаһ оларды (жерде немесе қабірлерде) күннің бір сағаты ғана болғандай жинайды да, олар бір-бірін таниды» («Юнус» сүресі, 45-аят);
«Қиямет келген күні күнəһарлар [жер бетінде немесе қабірлерінде] бір сағат қана болдым деп ант етеді» («Рим» сүресі, 55-аят).
Алладан жүректерімізді Иманмен қуаттап, ашық (адам адамға) пен жасырын (шайтан адамға) азғырулардан сақтасын.
3) Фитна күнде келеді, ал адамдарды жас, тəжірибесіз ұрпақ басқарады.
Исламдағы фитна – "азғыру" немесе "сынақ", араб тілінен аударғанда "күйзеліс" деп те аударылады. «Фитна» сөзінің – «келіспеу», «бөліну» немесе «бұзақылық» деген де мағыналары бар. Аллаһ екіжүзділер туралы: «Егер олар сендермен жорыққа шықса, сендерге тəртіпсіздіктен басқа ешнəрсе қоспайды, керісінше, араларыңда шатасушылық тудырады» деді. Фитна сөзінің Құран мен Пайғамбардың сүннетінде кездесетін тағы бірнеше мағынасы бар.
Сынақ мағынасында: Алла Тағала бұл сөздің мағынасын «Əнкəбут» сүресінің 2 аятында былай деген: «Адамдар: «Иман келтірдік» дегені үшін ғана емес, сыналатындарына шын сенеді ме? Азғыру мағынасында: Алла Тағала «Əнғам» сүресінің 53 аятында: «Осылайша олардың кейбірін кейбірімен сынадық». Көпқұдайшылық, имансыздық немесе бүлік мағынасында: Алла Тағала «Бақара» сүресінің 193 аятында: «Фитна жойылғанша олармен соғысыңдар» деген аятында. Бұл аятта фитна сөзі Алла Тағала «сенбеу» деген мағынада да қолданылған.
Ақиқаттан адастыру мағынасында: Бұл сөзді қолдануға болатын тағы бір анықтама – “адастыру” немесе “шатастыру”. «Мəида» сүресінің 49-шы аятында: «Олардың нəпсілеріне берілме жəне олардан сақтан, олар сені Аллаһтың саған түсіргенінің бір бөлігінен бұрып жібереді» («Мəида» сүресі) аятындағы «фитна» сөзінің мағынасы осы.
Күнəһар əрекеттердің мағынасында «Фитна» сөзінің тағы бір мағынасы «күнəлар», «өлтіру» немесе «жаза».
Мұсылмандардың Ислам жолына кедергі келтіретін анық жəне көрінбейтін адастырулар мен азғырулардан аулақ болуы керек, бұл отбасында, жұмыста жəне ақша, мүлік айырбас кезінде өте маңызды. Мұсылман шатасудан аулақ болуы керек, өйткені адамдар мен жындар арасындағы залымдар зұлымдық мен бұзақылық жасайды, тақуаларға кедергі келтіруі мүмкін.
Мұсылман өзінің сеніміне əсер ететін барлық нəрселерден сақ болуы керек: мумин өзін тəртіпсіздіктерден, əсіресе идеологиядағы немесе ақидадағы эмоцияналдық толқулардан жəне лайықсыз мінез-құлық пен қате пікірлерден қорғауы керек. Зұлымдық тез таралады жəне тек жүректерге ғана емес, адамдардың іс-əрекетіне, бүкіл қоғамға əсер ететін жұқпалы аурумен салыстыруға болады. Мұндай ауру қайырымды адамға да, жауызға да ізін қалдырады жəне оның нəтижесі əрқашан апатты болады.
Исламда адасулар мен азғырулар ешбір нұрдан ада қараңғылықпен салыстырылады, өйткені олар мұсылманның сенімі мен түсінігіне соншалықты əсер етіп, адам аз уақыт ішінде өзгере алады: мумин мұсылманнан, адам кəпір мұсылман болуы мүмкін, кəпір мұсылманнан кəдімгідей кəпірге айналып кетуі мүмкін. Исламда имандары (сенімі) əлсіз адамдар өздерінің нəпсілеріне (қалауларына) еріп, күнəлары салдарынан фитна əсеріне ұшырайды. Мұндай адамдар азғыруларға қарсы тұра алмайды – олардың азғырулары жебе нысанаға тиетіндей тиеді.
Қазіргі қоғамның дүрбелеңі
Алла тағала адамзатты тура жолға түсуге жəне одан таймауға шақырды. Қазіргі əлемде фитна, азғырулар адамды үнемі мазалайды, өйткені қазіргі қоғамда олар үшін топырақ өте қолайлы.
Қиындықтар мұсылмандардан Құран мен Сүннетті тастап, ізгі амалдардан жəне Исламнан бас тартуды талап етеді. Ерлер мен əйелдер арасындағы шекараны жоюға шақырулар адамның табиғатына қайшы келетін идеяларды алға тартқан адамдардан келеді. Алла тағала бастапқыда əртүрлі əйелдер мен еркектерді жаратып, олардың арасындағы айырмашылықты белгілеуі тегін емес – шариғат осы табиғи айырмашылықты ескере отырып, адамдар арасында оның азғындауына жəне оның фитнаға түсуіне жол бермейтін этикалық нормаларды белгілейді. Пайғамбарымыз Мұхаммед ﷺбір-бірімен жақын туыстық байланысы жоқ еркектер мен əйелдер бір-бірінен белгілі бір қашықтықта болуы керек деген қағиданы бекітті. Намаз кезінде де ерлер мен əйелдер бір-біріне араласпауы керек.
Қазіргі заманда əйел өз денесін əшкерелеуге, сыпайылық шапанын шешуге ұялмайды, дегенмен əйел мінезіндегі табиғи, туа біткен қасиет, дəл туа біткен, ар-ұят екенін ұмытпаған жөн – Алла Тағала осылай жаратқан. Ислам діні əйел бойындағы осы қасиетті сақтауға жəне дамытуға шақырады. Мұхаммед Пайғамбар ұят иманның бір бөлігі деп атаған. Ал ілгерілеу, ағартушылық сияқты ұғымдарды ұятсыздықпен, мінез-құлық мəдениетінің жоқтығымен шатастырмау керек. Қазіргі тұтыну қоғамы құмарлықтарды жоғарылатып, өзінің төменгі күнəкар қажеттіліктерін БАҚ, журналдар жəне кино арқылы қанағаттандыруды қалыпты деңгейге жеткізді. Күнəны насихаттау өте тартымды болды, осы тартымды жəне əдемі сөздердің барлығын иманға (сенімге) қабылдамау керек.
Жалпы азғырулар (уасуастар), күйзеліс эпидемиясын тудырады. Олар инфекциялар сияқты, алайда олар дененің өлімінен гөрі дін үшін əлдеқайда қауіпті, Исламды бұзады. Пайғамбарымыз Мұхаммед үмметін фитнадан сақтандырып, жақсы істерімен қиыншылықтардан аулақ болуға шақырды.
Қазіргі адамзат қоғамы көптеген азғыруларға ұшырайды жəне күнə алғаш пайда болған сəтте жас муминнің күнəдан бас тартуға күші мен даналығы жету қажет. Уақыт өте келе олардың кейбіреулерінің жүректері күнəға жұмсалады, содан кейін жаңа азғыру пайда болады жəне бұл келесісі бұрынғысынан да ауыр болады. Азғыруға ұшырамайтын адам болмайды. Бастысы кез келген сынақ жіберілген сəтте адам шыдамдылық пен табандылық көрсетуі керек.
Фитна муминді əлсіретпеуі керек: Алланың құлы тақуа болуы керек, азғыруларға алданып, арбауға берілмеуі керек. Алланың діні Ислам уақыт бойы негізгі түп тамыры өзгеріссіз келеді, сол себепті Ислам Алланың құлының өмірінде мəңгілік айқын бағдары болып қала береді.
Нағыз Мумин жасырын жəне ашық күнəлардан қорғана біледі, құлдарын тозақ азабынан құтқару жəне азғыруларға қарсы сынаққа төтеп беруге көмектесу үшін үнемі дұғамен Аллаһқа жүгінеді.
Ислам – муминнің бүкіл болмысының қорғаны, дүние тіршілігінің құрылымындағы бағдар жəне фитнадан шығудың жəне болашақтағы жақсы өмірінің кепілі. Дүние тіршілігінде де, өлім сəтінде де муминді жамандықтан, яғни фитнадан ізгі амалдар мен сабрлық ғана құтқарады. Исламдағы фитна – мұсылманның дұғасы, Алладан тозақтан құтылуын сұрайтын дұғасы.
Алла Тағала Қасиетті кітабында муминдерді күнəһарлармен қатар қоймауға, олар сияқты болмауға шақырады. Исламда адамға қажетті, пайдалы нəрсенің бəрі бар, басқа мəдениет ұсынатын нəрселерге алданбау керек. Құран, Мұхаммед пайғамбардың сүннеті барлық сұрақтарға жауап береді, дұрыс жолды көрсетеді жəне мұсылман өміріндегі фитнадан аулақ болуға көмектесетін АҚИҚАТТЫҢ қайнар көзі.
Егер адам əлсіз болып шықса, фитнаға қарсы дəрменсіз болып шықса жəне азғындықты уағыздаушылардың жетегіне ерсе, Исламда оның емделу жолы – Сүннет пен Құранға жүгіну, пайғамбар, сахабалардан үлгі алу, солардың жүрген жолымен жүру. Аллаһтың мұсылмандарға осы өмірді нығметпен жібергенін анық көрсетеді жəне бүлік пен фитнаға шақырып жатқан дұшпандар мұсылмандарды неден айырмақ? Əрине тыныштықтын, бейбітшіліктен, ынтымақтастықтан.
Өзіңізді бұзақылардан қорғау үшін табандылық танытып, əлсіз жерлеріңізді ашпауыңыз керек, өйткені бұл сіздің табиғатыңызға жат арандатушылық. Олар адам бойындағы асыл құндылықтарды жоюға тырысатындар. Өздерінің уақытын мұсылмандармен алысуға жұмсайды, себебі олардың жұмысы сол. Ислам бекіткен заңдарға бағыну – күш-қуат алудың жəне наным-сенімді нығайтудың бірден-бір жолы. Ислам заңдары (шариғат) сенімді заңдар. Осы заңдарды ұстанған мұсылман əлемі шығыстан батысқа қарай кеңейіп, Аллаһтың жолын қамтамасыз еткен Византия патшалары мен парсы Хосроларының қазынасына ие болды. Мұсылмандардың Құран мен Сүннетті берік ұстануы ғана мұсылмандардың тура жолда қалуына көмектесті.
