5 etapów metody terapii kognitywno-obrazowej

Zanim przejdę do przypadków klientów moich uczniów i kolegów, chcę przypomnieć główne etapy metody terapii kognitywno-obrazowej. Bardziej szczegółowy opis metody znajduje się w książkach „Terapia kognitywno-obrazowa” i „Magiczna pigułka to ja”.

– Etap pierwszy – tworzenie pożądanego obrazu.

Na tym etapie powstaje cel w postaci wyobrażonej, pożądanej przyszłości. Ten etap można pominąć podczas radzenia sobie z destrukcyjnymi uczuciami, ale nie jest to konieczne.

– Etap drugi – identyfikacja negatywnych emocji z pożądanego obrazu. Za negatywnym uczuciem kryje się głębokie przekonanie. Nie jesteśmy zobowiązani do przeniesienia tego przekonania na świadomy poziom. Wystarczy go wykryć w uczuciach.

– Etap trzeci. Na tym etapie powstaje tak zwany „obraz roboczy” – metafora negatywnego uczucia znalezionego w pożądanym obrazie.

– Etap czwarty – Transformacja. Każdego dnia (czasami co trzy dni) w obrazie roboczym zmienia się jeden element (oczywiście zgodnie z pewnymi zasadami, które są szczegółowo opisane w instrukcji metody).

– Etap piąty. Utrwalanie zmian. Wynik. Sprawdzanie. Na tym etapie określa się zmiany w uczuciach, działaniach i okolicznościach życia klienta. Następnie przeprowadzana jest dodatkowa kontrola (diagnostyka), aby dowiedzieć się, czy coś nie zostało uszkodzone.

Ważne: Nigdy nie zostawiaj obrazu na negatywie bez zmiany na pozytywnie uczucia!

Klasyczna wersja pracy według metody terapii kognitywno-obrazowej opisuje moja uczennica Natalia.

Natalia Teofilowa, Tuła . Psycholog kliniczny. Certyfikowany specjalista w zakresie poradnictwa psychoanalitycznego. Członek Profesjonalnej

Ligi Psychoterapeutycznej.

Praca według metody terapii kognitywno-obrazowej.

Klientka – Anna, lat 45. Z obawy przed wystąpieniami publicznymi i prowadzeniem zajęć w małej grupie 10—15 osób.

Zaproponowałam jej rozwiązanie problemu metodą terapii kognitywno-obrazowej.

Pierwszym zadaniem było wyobrażenie sobie pożądanej sytuacji jako idealnej.

Klientka opisała sytuację: Występuje przed grupą online. Udało jej się poradzić sobie z ustawieniami technicznymi i podekscytowaniem, zespół słucha jej uważnie.

Pytanie psychologa: Jakie uczucia odczuwasz przy tym?

Klientka milczała, zagłębiając się w swoje uczucia. Odpowiedź: odczuwam strach, a nawet przerażenie. Nie wierzę, że mi się to udaje.

Psycholog: Czyli podstawowe uczucia to strach i przerażenie, a także niedowierzanie, że to możliwe?

Klientka: tak.

Psycholog: Spróbujmy wyobrazić sobie w formie metafory uczucie strachu i przerażenia.

Klientka: To tak, jakbym tonęła w ruchomych piaskach. Zasysa mnie, gleba ucieka spod nóg. Czuję strach i przerażenie.

Psycholog: ok, obraz jest. Zacznijmy teraz stopniowo zmieniać ten obraz. Dodaj jedną pozytywną zmianę, jedną rzecz, aby obraz był lepszy.

Klientka: Pojawia się brzoza i chwytam ją. Dzięki temu przestaję się wciągać. Proces wiązania zatrzymuje się, a raczej się zawiesza. Psycholog: dobrze, więc pierwszą zmianą jest pojawienie się brzozy, twoje ręce owijają jej pień. Potem obraz się zmienia, proces zapadania się w ruchome piaski się zatrzymuje.

Klientka: tak, nawet się uspokoiłam.

Psycholog: Uczucia stały się bardziej pozytywne, co oznacza, że zmiana jest naprawdę odpowiednia.

A teraz o tym, jak będziemy pracować dalej. Teraz utrwalisz sobie na piśmie ostateczny obraz ze zmianą, którą przeprowadziliśmy. Za dwa dni wrócisz do tego obrazu i dokonasz kolejnej zmiany, upewniając się, że jest ona naprawdę pozytywna.

Spotkanie 2.

Klientka: Dodałam zmianę – zaczęłam wspinać się po tej brzozie, a ona pękła, ręce mi się zsunęły. Znowu się ugrzęzłam.

Psycholog: Czy uważasz, że może to być pozytywna zmiana?

Klientka: Nie, nie może.

Psycholog: Więc cofamy tę zmianę. Ponownie trzymasz się pochylonego pnia brzozy. Jaką pozytywną zmianę można teraz zastosować?

Klientka: Przylatuje helikopter, rzucają mi drabinę linową.

Psycholog: Dobrze, zmiana to przylatujący helikopter z opuszczoną drabiną linową. Wykonaj jeszcze kilka kroków w związku z tą zmianą.

Klientka: Łapię się za drabinę, ale ona pęka, a ja z hukiem znów wpadam w ruchome piaski.

Psycholog: Jakie masz przy tym uczucia?

Klientka: Panika, frustracja, nic się nie udaję.

Psycholog: Więc i ta zmiana nie jest pozytywna. Anulujemy ją. Znowu po prostu trzymasz się pnia brzozy.

Klientka: Owszem, tak jest lżej.

Psycholog: Zobacz, jakie inne zmiany mogą być? Może to, co się dzieje, to tylko rysunek lub zdjęcie przed tobą. Może to kręcą film?

Klientka: Tak, to kręcą film, ale ruchome piaski są prawdziwe. Zmiana będzie następująca: Okazuje się, że po prawej stronie jest solidna krawędź. Stoi na niej kilka osób i wyciągają rękę, aby pomóc mi się wydostać.

Psycholog: Dobrze, jakie są kilka kroków w związku z tą zmianą?

Klientka: Chwytam wyciągnięte do mnie ręce pomocy i czuję się pewnie: zostanę uratowaną, wkrótce będę na ziemi.

Psycholog: Świetnie, zostaw tę zmianę. Zapisz dla siebie obraz ostateczny. I znowu dwa dni później dodaj kolejną pozytywną zmianę.

Spotkanie 3.

Klientka: Dodałam zmianę. Wychodzę na twardą powierzchnię, jestem wśród tych ludzi, stoję na twardym podłożu.

Psycholog: Dobrze, jakie są kilka kroków w związku z tą zmianą?

Klientka: Przechodzimy z nimi trochę i znajdujemy się na polanie. Psycholog: jak się czujesz?

Klientka: Jestem zadowolona, wreszcie mogę się przebrać.

Psycholog: Przebieranie się to kolejna zmiana. Nie spiesz się. Psychika zinternalizuje tylko jedną zmianę, mniej więcej raz na dwa dni.

Klientka: Rozumiem! Więc czuję, że jestem bezpieczna, pode mną twarda ziemia, jestem bardzo zadowolona.

Psycholog: Zmiana przeszła test pozytywności. Zostawiamy ją. Zapisz dla siebie ostateczny obraz dla następujących zmian. Spotkanie 4.

Klientka: Tym razem moja zmiana: siedzę na krześle i mówię coś ludziom.

Uczucie: coś jest nie tak, niepokój. Czy mnie słyszą?

Psycholog: uczucia są negatywne, więc tę zmianę anulujemy.

Klientka: Rozumiem. Teraz na tej polanie widzę klasę z biurkami, a za nimi dzieci. Jestem przy stole nauczyciela.

Psycholog: Czyli zmiana, że na polanie jest klasa, a ty jesteś przed nimi. Jakie są kroki związane z tą zmianą?

Klientka: Słuchają mnie, są zainteresowani. Jestem bardzo zainteresowana, naprawdę chcę z nimi pracować.

Klientka (śmieje się, nie mogąc ukryć radości): Wszystko zrozumiałam, bo do grupy przychodzą ludzie, którzy potrzebują tego, co powiem. A ja mogę dużo dać. I to jest dobrze zarówno dla mnie, jak i dla członków grupy. Jakie to wspaniałe!

Psycholog: Cieszę się z Twojego szczęścia! Udało ci się całkowicie zmienić obraz psychiki występu przed grupą. Jak teraz odczuwa się możliwość prowadzenia grupy?

Klientka: Radość, emocje, zainteresowanie. Jasne, to wszystko jest trochę ekscytujące, ale tak bardzo tego chcę! Dziękuję bardzo!

Wynik naszej pracy: klientka wzięła grupę 14 osób i z powodzeniem prowadziła ją przez 3 miesiące.

Oto jej recenzja:

„Natalia, serdecznie dziękuję za pracę ze mną. Zaczęłam prowadzić grupy. Pierwsza była na 14 osób. I zrobiłam to, udało mi się! Nawet nie wiem, dlaczego się tego bałam. To mój ulubiony kierunek. Na pewno Cię polecę, stworzyłaś cud!»