Многія словы былі злёгку працёртыя, размазаны ў момант напісання свежымі залішнімі чарнілам. Неакуратны почырк грузіў галаву сваімі задачамі і не дазваляў нешта разабраць з першага разу.

Неспакойна доўга ўглядаўся ў бацькоўскі дзённік Алесь.

Хлопцу цяжка было паверыць ва ўсё адразу, у тое, што з ім адбывалася. Але нейкая частка яго верыла ў чараўніцтва і штурхала яго вярнуцца ў падвал. Праз больш гадзіны роздумаў, хлопец схіліў чашу вагаў у адзін з бакоў.

– Бацька жывы! – жыва вымавіў Алесь сваім цвёрдым голасам. – Ён дзесьці там…

Да Алеся вярнулася надзея, смеласць і рашучасць. Але голад страўніка і стомленасць усяго цела, прасілі адкласці на потым стараннасць, пошук чалавека. У тую ж гадзіну Алесь сабраўся ў горад, каб паесці і закупіць нейкія прадукты на будучыню. А таксама купіць сабе новы абутак, памяняць лапці. Цяпер жа ён меў намер затрымацца тут, у хаціне, прытармазіць запланаваны ім знос хаты. Алесь вырваўся з маркотнасці сваёй душы і адчуваў, як жыццё паднесла яму новы выклік. Ён не баяўся і нават зусім не думаў пра тое, што таксама можа знікнуць, як яго бацька.

Пакінуўшы сваю машыну на платнай паркоўцы горада і вярнуўшыся дадому на таксі, пад поўным чыстым небам, Алесь вырашыў пісьменна пастроіць свае далейшыя дзеянні. Ён не хацеў, каб па прыездзе шэрыфа або каго-небудзь яшчэ, хтосьці даведаўся аб яго прысутнасці на гэтым участку. Хлопец тут жа зацягнуў пару выкінутых прадметаў назад у хату, якія былі яшчэ не занадта разабраны і маглі паслужыць яму ў будучыні. Астатні хлам ён перацягнуў і скінуў за хатай. Затым, ён паеў набыты абед і ад стомы, лёг на свежае, набытае ім у горадзе, новае пасцельнае. Заснуў.

Паспаўшы ўсяго толькі пяць гадзін, Алесь ускочыў. Страшны сон бадзёра падняў яго з ложка. Гэтым вечарам, ён гатовы быў зноў вярнуцца ў таемны падвал. У маўчанні ён збіраў сябе да новых прыгод.

Хлопец патэлефанаваў шэрыфу і паведаміў таму, што за сталом, які жадаў Бацюк, не варта прыязджаць. Падманваў яго тым, што яму тэрмінова трэба з'ехаць назад на поўдзень, па важных справах. У гэты раз, перад тым як спусціцца ў падвал, Алесь навесіў дадатковых замкоў, добра замкнуў дзверы і вокны. І затым, спускаючыся пад хату, закрыў за сабой уваход у падвал. Ён старанна паклаў шчыт з дошак на месца. Тады ж у гэтае падвальнае памяшканне Алесь спусціў з сабой ежу, ліхтарык, медыкаменты і нататнік. Хутка паклаў усё на пусты край стала. З вялікім перажываннем унутры сябе, ён падышоў да залацістых шароў, якія ляжалі на падлозе, надзеў пальчаткі і падняў прадметы. Нерваваўся, акуратна паклаў іх на невялікі стол.

Вярнуўшыся да бацькоўскага дзённіка, хлопец спрабаваў адшукаць у ім галоўны рычаг, сілу, якая адкрыла яму іншы свет. Пару хвілін ён удумваўся, збіраў адвагу, шукаў рашучасць у сабе. Было няпроста і незразумела. У роспачы, якая надавала яму сілу, Алесь думаў пра маму. Яго сэрца амаль замерла ад сумных і нудных думак: ён так даўно заставаўся без самага роднага чалавека ў жыцці і гэта яго штурхала на рызыку. Пасля чаго хлопец зняў пальчаткі і дзёрзка кінуў іх на падлогу. Ён зноў паўтарыў усе тыя дзеянне, якія ўпершыню адкрылі яму нязведаны свет. І ў гэты момант тугі пра маму, хлопец прыклаў далонь да шара. Ён нядбайна і няўважліва падняў перад сабой залатую сферу, дзе была гравіроўка «В-0». Алесь тоўстым пальцам дакрануўся да пазнакі, якая імгненна кальнула яго, узяўшы кроплю крыві. Ён не паспеў прыбраць палец, як шар, нібы іскра ў ночы, зазяў і ахапіў залатым святлом яго цела. За імгненне малады чалавек выпарыўся, зусім не падазраючы аб новых загадкавых наступствах і падзеях, якія паўплываюць на далейшы яго лёс і на лёс іншых людзей.

4.

Ноч. Удалечыні, злёгку весялілась маланка, дрыжаў страшэнны гром. Праз тоўшчу хмар, разразаючы клубні змрочных аблокаў, прабіваўся ваенны самалёт. Гучна гулі рухавікі нябеснага транспарту. Чорны корпус, ад пробліскаў надыходзячай навальніцы, мільгаў у шэра-белай афарбоўцы.

На борце, у мяккім паўзмроку і ў поўным маўчанні, у асяроддзі салдат, удумліва стаяў Алесь.

– Салдат! Ну-ка сеў на месца! – гучна, па-камандзірску, аднекуль з крыкам прагучаў голас.

Ад нечаканасці, спахапіўшыся, Алесь хутка прысеў на цвёрдае сядзенне, прыціснуўшыся спіной да сценкі паветранага судна. На борце, не лічачы пілотны экіпаж, з Алесем знаходзілася яшчэ пяцёра вайскоўцаў. Салдаты сядзелі ля сцен, адзін насупраць аднаго. Алесь, як і ўсе вайскоўцы, быў у цёмна-шэрай вайсковай форме, з адметнымі знакамі на плячы і грудзях: аранжавы круг, у сярэдзіне якога чорны квадрат. На спіне ўсіх байцоў вісеў добра ўкамплектаваны парашут. На грудзях маленькі заплечнік і аўтамат. Алесь, у лёгкім здзіўленні азіраўся. Не паказваючы сваю слабасць і спалоханасць, ён хацеў думаць, што гэта ўсё несапраўднае. Адно толькі пытанне ўсяляла ў яго сумнеўныя пачуцці: ці змагу я вярнуцца дадому? У яго вялікіх вачах быў роздум і насцярожанасць. У змрочным асвятленні амаль немагчыма было ўбачыць усіх салдат. Алесь толькі злёгку заўважаў сілуэты благога хлопца, які моўчкі сядзеў насупраць яго. Салдат трымаў сваімі тонкімі халоднымі пальцамі фатаграфію. Гледзячы на яго, Алесь захваляваўся, у яго прачнулася пачуццё страху і прадчуванне непрыемнага. Ён быццам толькі што прачнуўся і пачаў круціць у сваёй галаве толькі адны пытанні: «Дзе я?», «Які зараз год?», «Я на вайне або на якіх-небудзь вучэннях?.. » Ён не панікаваў, працягваў ціха сядзець, дадаючы да пытанняў яшчэ тое, што тычылася яго бацькі і таямнічага партала. Усё станавілася яшчэ больш заблытаным, чым раней. Хлопец пільна ўслухоўваўся і ўглядаўся ў чорныя, змрочныя месцы самалёта.

Праз пару хвілін на борце загарэліся светла-зялёныя дыёды, разагнаўшы цьмяное святло паветранага памяшкання. Дыёды шчыльнай паласой асвятлілі ўвесь калідор, усю прастору паміж салдатамі. З кабіны кіравання выйшла саракапяцігадовая жанчына, у шэрай уніформе другога пілота. Яна была невысокага росту. Твар яе быў круглявым, амаль не маршчыністым і са строгімі рысамі: вузкія бровы, невялікі разрэз сініх вачэй, тонкі нос і маленькі рот. На галаве была шэрая фуражка, валасы каштанавага колеру былі распушчаны і ляжалі на яе моцных плячах.

– Капітан, навальніца на падыходзе. Трэба зараз жа дэсантавацца. Альбо мы ўпусцім момант! – выразна сказала яна.

Алесь пачуў знаёмы голас і паглядзеў у бок пілота. У некалькіх кроках ад хлопца стаяла жанчына вельмі падобная на яго маму. У гэты міг па яго целе быццам ударылі электрычным токам. Сэрца шалёна застукала. Хлопцу цяжка было прыняць убачанае і ўсвядоміць, як блізка да яго знаходзіўся чалавек, якога ён страціў.

– Мама?! – ціха пра сябе прамовіў Алесь, не адводзячы вачэй ад жанчыны.

Рукі закалаціліся. Вочы загарэліся. Ён глядзеў і глядзеў на яе. Верыў, не сумняваўся ў тым, што перад ім знаходзілася яна, яго любячая мама.

Алесь ўстаў. А затым, быццам не заўважаючы вакол нікога, акрамя яе, гучна крыкнуў:

– Мама?!

Салдаты, у тую ж секунду, здзіўленым поглядам паглядзелі на хлопца. Для ўсіх, яго паводзіны былі нечаканымі і дзіўнымі. Увесь гэты час Алесь моўчкі стаяў, сціскаў вільготныя далоні сваіх рук. Яму хацелася падысці да мамы, абняць яе і проста пабыць побач. Але розум кружыў яму галаву, спыняў яго і штурхаў на непрыемныя думкі. Ад гэтага, ён стаў глядзець на яе, як на ўспамін. Вочы Алеся наліліся вадою, а сэрца забушавала ад вялікага перажывання. Ён не мог паверыць, што яго мама тут, з ім, жывая. Жанчына з лёгкай усмешкай на твары і сумнымі вачыма, паглядзела на Алеся цёплым поглядам, праводзячы маладога чалавека на вайну.

У той момант, Алесь успамінаў, як у апошні раз бачыў маму па-сапраўднаму жывой. У той фатальны пахмурны восеньскі дзень, ён падвозіў яе ў аэрапорт. А праз гадзіну самалёт, на борце якога была яго мама, выбухнуў. Хлопца імгненна накрыла сумнымі пачуццямі, болем.

А жанчына, калі паглядзела на Алеся, адчула ўсе матчыны пачуцці, яе вочы напоўніліся слязьмі. Яна хацела абняць сына, таксама ўзаемна прыціснуць яго да сябе. Але толькі зірнула на яго адчайнымі сінімі вачыма, сціснула вусны. Затым сумна пакінула салдат, пайшла, вярнулася да першага пілоту.