Литмир - Электронная Библиотека
A
A

Лiнцэй - герой шматлiкiх грэцкiх мiфаў, якi мог бачыць скрозь зямлю.

Аргус - казачны стовокi герой, якога раўнiвая Гера прыставiла да ператворанай у карову Iо, каханкi Зеўса.

Аанiйскi юнак - Пенфей, кароль горада Фiвы ў Беоцыi. (Аанiя - паэтычная назва Беоцыi).

Сын пiплейскай музы - легендарны фракiйскi спявак Арфей. (Пiпла або Пiмпла - горад у Фракii). Расшматаны жанчынамi за адмову прыняць удзел у вакхiчнай оргii.

Сiстр - музычны iнструмент.

Лета i Стыкс - рака i возера ў краiне памерлых.

Герыён - казачны герой з трыма тулавамi i трыма галовамi. Геракл захапiў статак Герыёна i забiў яго самога ў баi.

КНIГА ТРЭЦЯЯ

Фалеры - металёвыя бляхi, якiя ўпрыгожваюць конскую вупраж.

Архестра - паўкруглая роўная плошча ўсярэдзiне амфiтэатра.

Орк - рымскi бог падземнага царства (у грэкаў - Плутон).

Маны - душы памерлых.

Аякс. - Мiф пра Аякса, сына Тэламона, вялiкага грэцкага героя, якi ваяваў пад Трояй, расказвае, што, калi пасля смерцi Ахiла, камандзiра ахайцаў, аддалi яго зброю Адысею, Аякс ад крыўды страцiў розум i ў шаленстве перабiў статак авечак, уяўляючы, што забiвае сваiх крыўдзiцеляў.

Цэрбер - казачны трохгаловы сабака, вартаўнiк падземнага царства. Геркулес, спусцiўшыся ў краiну памерлых, звязаў Цэрбера i вынес яго наверх.

Эпона - багiня, патронка коней, аслоў i мулаў. Яе выявы ставiлiся ў стайнях.

КНIГА ЧАЦВЕРТАЯ

Платэя - невялiкi горад у Беоцыi.

Салii - танцоры, калегiя жрацоў бога Марса. Назву гэту атрымалi таму, што ў час свята бога Марса, якое працягвалася некалькi дзён, яны з танцамi праходзiлi па ўсiм Рыме. Кожны дзень свята закончваўся банкетам, пышнасць i багацце якога сталi прымаўкай.

Ацiс, поводле падання, аскапiў сябе на сваiм вяселлi.

Пратазiлай - легендарны цар горада Фiлака ў Фесалii, першы з грэкаў, якiя загiнулi пад Трояй; пакiнуў маладую жонку, з якой прабыў толькi адзiн дзень.

Пафас - горад на выспе Кiпр.

Кнiд - прыморскi горад у Малой Азii.

Кiфера - выспа каля паўднёвага ўзбярэжжа Пелапанэса. У гэтых мясцiнах знаходзiлiся сама слаўныя храмы Афрадыты.

Слаўны пастыр - Парыс, сын траянскага цара Прыяма. Нараджэнне яго суправаджалася благiмi прыкметамi, i бацька загадаў кiнуць немаўля на гары Iдзе, але яго падабраў пастух i выхаваў. Парыс быў суддзёй у спрэчцы Геры, Афiны i Афрадыты аб тым, каторая з iх найпрыгажэйшая.

Нерэiды - марскiя нiмфы, дочкi марскога цара Нерэя.

Партун - рымскi бог портаў i прыстаняў.

Салацыя - багiня бурнага мора.

Фурман дэльфiнаў Палемон. - Мiф расказвае, што цар Атамант, якога багiня Гера пазбавiла розуму, хацеў забiць сваю жонку Iно, але яна разам з сынам Мелiкертам кiнулася ў мора. Абое ўшаноўвалiся як марскiя багi-выратавальнiкi, Мелiкерт - пад iмем Палемона. Фурманам дэльфiнаў завецца ён таму, што труп хлопчыка, паводле падання, быў вынесены на бераг дэльфiнам.

Трытоны - другарадныя марскiя багi, якiх уяўлялi ў выглядзе паўлюдзей-паўрыб.

Акiян - паводле ўяўлення старажытных людзей, велiчэзная рака, якая акружае ўвесь свет.

Мiлецкi бог - Апалон, адзiн з аракулаў якога знаходзiўся ў мясцовасцi Дзiдзiм паблiзу Мiлета.

КНIГА ПЯТАЯ

Пiфiйскi аракул. - Аракул у Дзiдзiме названы тут пiфiйскiм, таму што сама знакамiтым аракулам Апалона была прадказальня пры храме Апалона Пiфiйскага ў Дэльфах (горад на паўночны захад ад Афiн), i сам Апалон часта называецца Пiфiйцам.

Пан - бог лясоў i гаёў, апякун пастухоў, рыбакоў i паляўнiчых. Уяўляўся з казлiнымi рагамi, з барадой, з капытамi на нагах i з хвастом.

Нiмфы - багiнi нiжэйшага разраду, якiя ўвасаблялi розныя сiлы прыроды; былi нiмфы марскiя (нерэiды), рачныя (наяды), горныя (арэады), нiмфы дрэў (дрыяды) i iншыя.

Оры (або Горы) - багiнi пор года, увасабленне парадку ў прыродзе.

...свайго айчыма, знакамiтага сiлача i вялiкага змагара. - Маецца на ўвазе Марс. Аднак Марс не муж, а толькi каханак Венеры, у якiм яна бачыць, як вiдаць, апекуна больш магутнага, чым яе законны муж Вулкан, i называе палюбоўнiка айчымам свайго сына.

КНIГА ШОСТАЯ

...убачыўшы на гары нейкi хорам... - Псiхея знаходзiцца перад храмам Цэрэры-Дэметры, багiнi-апякункi земляробства.

...беспрасветнага шлюбу Празерпiны... - Паводле некаторых мiфаў, дачка Дэметры Персефона (Празерпiна) была ўкрадзена Аiдам (Плутонам) у Сiцылii.

Элеўсiнскiя мiстэрыi - культ Дэметры i Персефоны ў атычным гарадку Элеўсiне (недалёка ад Афiн).

...маёй сваячкi... - Афрадыта - дачка Зеўса, а Дэметра яго сястра.

Сястра i жонка вялiкага Юпiтэра - Юнона (Гера).

Святыня Самоса - выспа Самос (каля заходняга ўзбярэжжа Малой Азii) была, паводле мясцовых мiфаў, месцам нараджэння Геры. На выспе знаходзiўся славуты храм багiнi.

Аргоскiя сцены - Аргос у Пелапанэсе, галоўны цэнтр культу Геры.

Меркурый (Гермес) - сын Зеўса i нiмфы Маi, якая нарадзiла яго на гары Кiлене ў Аркадыi.

Кацыт - рака ў краiне памерлых.

Дзiт - бог падземнай краiны.

Харон - стары перавозчык у краiне памерлых. Рака, праз якую ён перапраўляе душы - Стыкс. Старажытныя верылi, што Харон бярэ са сваiх пасажыраў плату за перавоз, i ўкладалi нябожчыку ў рот медную манету.

Сатыры - сельскiя багi, якiя ўвасаблялi творчую сiлу прыроды. Вонкава нiчым не адрознiвалiся ад бога Пана.

Панiскi - тое самае, што i сатыры (маленькiя Паны).

Дырцэя (або Дырка) - жонка фiванскага цара Лiка. Мiф расказвае, што Дырцэя i Лiк жорстка прыцяснялi сваю палоннiцу Анцiопу, мацi Зета i Амфiёна, народжаных ад Зеўса, якiя выхоўвалiся ў пастухоў. Каб адпомсцiць за мацi, яны забiлi Лiка, а Дырцэю прывязалi да рагоў быка, якi растрапаў яе.

Фрыкс - сын багiнi аблокаў Няфелы i смяротнага - цара Атаманта, жонка якога ўгаварыла прынесцi зненавiджанага пасынка багам на ахвяру. Аднак Няфела выратавала сына, выправiўшы залатаруннага барана, якi вывез Фрыкса за мора ў Калхiду. Разам з Фрыксам уцякла i яго сястра, Гела, якая па дарозе ўтапiлася. Той пралiў, дзе Гела саслiзнула са спiны барана, атрымаў, паводле падання, назву Гелеспонта (мора Гелы).

Арыён - грэцкi паэт i музыкант VII ст. да н.э. З яго творчасцi нiчога не захавалася. Герадот у сваёй "Гiсторыi" перадае легенду, што аднойчы ў час падарожжа матросы вырашылi абрабаваць i забiць Арыёна. Паэт папрасiў у iх дазволу заспяваць перад смерцю i, закончыўшы спевы, кiнуўся ў мора. Але зачараваны яго песняй дэльфiн прыняў яго на сваю спiну i вынес на бераг.

63
{"b":"76726","o":1}