Сёй-той падтрымаў мяне ў гэтым, i Анцiлей як бы i перамянiўся.

Цярэшка вынiмае з кiшэнi кiсет i абрывак газеты i, прытрымлiваючы iх абрубкамi пальцаў левай рукi, другой рукой круцiць цыгарку. Сiняваты дымок неўзабаве рассейваецца ў бязветранай празрыстасцi, як лёгкае воблачка, пералiваючыся ў водсветах захаду.

За гутаркай мы i не заўважаем, як пачынае зусiм вечарэць. Край сонца даўно схаваўся за небасхiлам, i захад расплываецца ў бледна-ружовых адценнях. Цьмяная смуга засцiлае нiзiну, нiбы нейкi вялiзны цень паўзе па адхонах. Ледзь-ледзь дымяцца нагрэтыя за дзень палi, губляючы ў надыходзячых змроках рознакаляровасць афарбоўкi. Дзе-нiдзе падасць яшчэ голас жаўранак, спалоханы нечым, ды па-ранейшаму звiняць ручаi, i гэты звон у палявой цiшынi асаблiва меладычны.

- Бач ты, ужо цямнее, а мы стаiм, - спахапiўся Цярэшка. - Што значыць вясна, i ў хату не цягне... Аднак час, - дадае ён.

Мы перасякаем узгорак, i праз момант унiзе пад лесам акрэслiваюцца абрысы вёскi. Дымкi з комiнаў сплялiся ў суцэльную сiняватую паласу, i здаецца, над вёскай калышацца возера, пакiнутае, як i ў тых нiзiнах, нядаўняй паводкай. Адтуль даносiцца звонкая жаночая гаворка, хтосьцi лязгае жалезам, па падсохшай вулiцы бразгацяць калёсы. Вясновае ажыўленне адчуваецца i ў гэтых гуках, што напоўнiлi вёску.

Па дарозе нас даганяе коннiк. Параўняўшыся з намi, ён крута асаджвае каня, саскаквае на зямлю, i я пазнаю высокую i трошкi грузную постаць старшынi калгаса Анцiлея Пятровiча. Яму гадоў пад пяцьдзесят, але я, як бы ўпершыню, заўважаю сёння яго жвавасць i лёгкасць.

- А вось i ты, лёгкi на памiне, - спакойна кажа Цярэшка.

- Добры вечар, мужчыны, - прыветлiва вiтаецца старшыня i, пазнаўшы Цярэшку, па-сяброўску ляпае яго па плячы. - Што так позна з поля, Цярэнь, цi ўсё яшчэ сеяў?

- Не. Я скончыў з гадзiну таму назад i Ганку Лявонавых адправiў у вёску, а сам пайшоў полем, ды вось спаткалiся з чалавекам i загаварылiся.

- Я таксама з поля, - дабрадушна ўсмiхаецца старшыня. - Аб'ездзiў яго ўдоўж i ўпоперак. Усё абгледзеў, усё прыкiнуў. Заўтра пачнем ворыва, баранаванне.

- То добра, - задаволена кажа Цярэшка. - Канечне, пара ўжо... А я сеяць буду.

Яны абменьваюцца думкамi пра розныя гаспадарчыя справы, i я ўлаўлiваю нешта новае ў iх узаемаадносiнах, нешта агульнае, што яднае iх, акрэсленае гэтымi пагоднымi вясновымi днямi з iх новымi клопатамi.

Так, гэта мiрная вясна з яе велiчным хараством. Спакойнае i чыстае неба распасцерлася над зямлёй, густа палiтай крывёю, але не аддадзенай чужынцам. Вясновае сонца песцiць яе жыватворнай ласкай, i людскiя сэрцы поўняцца радасцю. Жывi, аднаўляй, твары! Усё ў тваiх руках. Зямля чакае тваёй працы i аддасць старыцай за клопаты аб ёй. Так асэнсоўваюцца ў мяне пачуццi, выказаныя Цярэшкам, i ён сам становiцца для мяне яшчэ больш блiзкiм.

- Ты не злуйся за тое, што выйшла памiж намi, - чую я ў змроку яго словы, звернутыя да старшынi.

- Ды я бадай-што i забыўся на гэта, - адказвае той.

- Можа, яно i дапамагло крыху, - зазначае Цярэшка, але тон яго не насмешлiвы, а шчыра зычлiвы.

- Можа, i дапамагло, - згаджаецца Анцiлей Пятровiч, i яны, iдучы поруч, як старыя сябры, гутараць пра заўтрашнi дзень.

1946 г.