Silndrin səthinə qazılmış gil yazılı xəttlər tam şəkildə oxucuya təqdim edilir. İşarələrin altında onların hecalı açılışlarını da (transliterasiya) dəqiqliyi ilə verməyə çalışmışıq ki, qədim Ana dilimizi Ana yazılarımızda öyrənmək istəyənlər onlardan əyani vəsait kimi istifadə edə bilsinlər. Bu, həm də, mixi yazılarının məhz türkə məxsusluğunu nümayiş etdirmək məqsədi güdür. Üçüncü xətt “semantik moddeləşdirmə” adlandırdığımız üsulla transkripsiyanın azərbaycan türkcəsincə yığımı və açılışıdır. Gəlin indi silindrin yarısını əhatə edən sirrləri açılmış 25 xəttə baxaq:
Nəbi-Naidim, tök şəri, Babili tintir (dindir) ki,
Zənnin esag (isa`f) ila sən! (Zənnin (düşüncəsin) yüksəlt [göylərə]) sən!)
U özü də
Ədəbiyyatda olduğu kimi, deşifrəçi də Ezida adlı digər bir məbədin olduğunu idda edir.
Bizim tədqiqatlar göstərir ki, bizim özü də sözlərindən olmamış Ezida, eninə sözündən isə Eninna məbədləri doğurlar.
Balıq il (el) anımaz, Rəbbü timəz (deməz), a (o) nəki,
Ey lüqal (allah?) melçesi (allah evi, allah ocağı, xanimanı), sən,
Ziggurat (Cıqqur At), ögüş, şir qal!
Çağırıb [xalqı] ur (ver) səs, ünü,
Sha Ur-Nammu şarrü şüüt, mah rü.
(Yaşa Ur-Nammu! Şərri şüyüt (qov, uzaq et), işıqlı üzünlə [nurlandır bizi]!
İpucuma (sonuma) la (şən) uşşaq ləli (ləl-cəvahirəti) üs (süs)!
U Şulqi[3] marsu (mərsü – pytaxtı) səpir şu uşşak ləl[ü] (zərü),
İnə müzariə (yenə səadətdir) səə Ur-Nammu
U Şulgi me`ri (hörmət edir, ehtiram bəsləyir) şu əmürümə və ya
Budur, Şulginin əmri qüvvəyə minir.
Saa (sənə) Cıqqur At şüadı, Ur Nammu!
İpucuma (sonuma) lə (şən) uşşak ləlü üs (süs).
U Şulqi marsu (mərsü – paytaxtı) səpir şu uşak (uşşak) ləl[ü].
İnə annı (anla), Cıqqur At şüadı.
L`aba (şənliyə) riiş (yara) illikmə (ilişdirmə, vurma).
Eli təmənnayla bürü (Eli, xalqı arzu-diləklə bürü).
Yaşa Ur Nammu, Şulqi marsu (mərsü – paytaxtı)!
İpucu (sonda, nəhayətdə) Cıqqur At [saa] şüadı!
Kimə la (kədər) bürüyimmə (bürüyübsə`nin qədim forması),
İnə küüpriü[nlə] çək u ağuri (ağruyi – kədəri, dərdi-qəmi).
Bata ağ su, aç, batma (Gözə ağsu bata, aç, batmasın)
Ana (anu) Sinbel ilanimez (elan edəmməz).
Saa Same, eyi ərshətim dem!
Səə (Sənə) Same (Əlahəzərat), eyi (iyi, xeyirxah) Ərşətim (Ərşi-əlam, Allahın təxti) dem (deyirəm)!!
BÜTÖV MƏTN MİXİ YAZILARSIZ:
1. Nəbü-Naidim, tök şəri, Babili tintir (dinidir) ki,
2. Zənnin esag (i`saf) ila sən! (Zənnin (düşüncəsin) yüksəlt [göylərə]) sən!)
3. U özü də… (?)
4. Balıq il (el) anımaz, Rəbbü timəz (deməz), a (o) nəki,
5. Ey lüqal (allah?) melçesi (allah evi, allah ocağı, xanimanı), sən,
6. Ziqqurrat (Cıqqur At), öğüş şir qal!
7. Çağırıb [xalqı] ur (ver) səs, ünü,
8. Yaşa Ur-Nammu, şərrü şüyüt (uzaq et), işıqlı üzünlə [nurlandır bizi]!
9. İpucuma (sonuma) lə (şən) uşşak ləlü (ləl-cəvahirəti) üs (süs)!
10. U Şulgi marsu (mərsü – paytaxtı) səpir şu uşşak ləl[ü] (zərü),
11. İnə (yenə) müzariə (səadətdir) səə Ur Nammu.
12. U Şulgi me`ri (hörmət edir, ehtiram bəsləyir) şu əmürümə,
13. Saa (sənə) Cıqqur At şüadı, Ur-Nammu!
14. İpucuma (sonuma) lə (şən) uşşak ləlü üs (süs).
15. U Şulqi marsu (mərsü – paytaxtı) səpir şu uşşak ləlü.
16. İnə annı (anla), Ciqqurr At şüadı.
17. L`aba (şənliyə) riiş (yara) illikmə (ilişdirmə, vurma).
18. Eli təməənnayla (arzu-diləklə) bürü.
19. Yaşa Ur-Nammu, Şulgi marsu (mərsü – paytaxtı)!
20. İpucu (sonda, nəhayətdə) Ciqqur At [saa] şüadı.
21. Kimə la (kədər) bürüimmə (bürüyübsə),
22. İnə küüpriü[nlə] çək u ağuri (ağruyi – kədəri, dərdi-qəmi).
23. Bata ağ su, aç, batma[sın],
24. Ana Sinbel ilanimez (elan edəmməz).
25. Səə Same (Əlahəzərat), eyi (iyi, xeyirxah) Ərşətim (Ərşi-Əlam, Allahın Təxti) dem (deyirəm)!!
DEDİYİMİZ CIQQUR AT MƏBƏDİNDƏN TAPILMIŞ MİXİ YAZILI SİLİNDR (AŞAĞIDA) – MƏBƏDİN QƏBALƏSİ SAYILDIĞI KİMİ, ULU MUĞAMIN DA DAŞ QƏBALƏSİ, DAŞ YAZILI YAŞ KAĞIZI KİMİ RƏSMİ QƏBUL EDİLƏ BİLƏR, EDİLMƏLİDİR. ÜSTÜNDƏKİ 25 SƏTİRLİK BİRİNCİ “FƏSİL” YAZILARINDA 4 DƏFƏ UŞŞAQA MÜRACİƏT EDİLİR. ONA GÖRƏ BU SİLİNDR ÖZÜNÜN MİXİ YAZISI İLƏ BAKIDAKIMUĞAM MƏBƏDİNİN ƏN GÖRÜMLÜ YERİNDƏN ƏN BÖYÜK TARİXİ TALİSMAN KİMİ ASILMALIDIR. BAX BELƏ:
U və SHAK hecalarının qazıldığı silindr, şübhəsiz indi UŞŞAK kimi tələffüz etdiyimiz muğamdan danışır
Silindrin verdiyi informasiyadan iki vacib detala xüsusi diqqət yetirmək tələb olunur:
1. Muğamın bu növünün 6 min il öncə əsası qoyulmuş Cıqqır At`dan da qabaq varlığına;
2. Kütləvi dualar zamanı Allahla münasibətə girdikdə məbəddə uşşaqdan istifadə olunduğuna. Əgər belə olmasaydı, məhdud səthli silindrdə uşşaqa bu qədər çoxsaylı müraciətə də ehtiyac qalmazdı.
