– Dziękuję wam, Smolorz – powiedział Mock i odprowadził wzrokiem wiernego podwładnego, kiedy ten opuszczał gabinet.

Zapadła cisza. Za oknem, na Schuhbrücke, gwałtownie zahamował tramwaj i nastąpiła kłótnia pomiędzy motorniczym a kimś jeszcze, tak gwałtowna, że wyzwiska sięgnęły drugiego piętra prezydium i wdarły się w uszka przesłuchiwanej, nawykłe do muzyki.

– Jaki pan jest nieczuły – powiedziała nagle wzburzona Inga Martens – ten wisielec to pański znajomy, a ponadto zabił go jakiś maniak religijny… A na panu to nie robi żadnego wrażenia… Nic pana naprawdę nie dziwi?

– Droga panno Martens – odpowiedział Mock z uśmiechem i swoją krótkopalczastą mocną dłonią przykrył jej wysmukłe palce. – Mnie w tej całej sprawie dziwi tylko jedno… Że tak piękna młoda panna śpi sama… To doprawdy niewytłumaczalne…

Powieść ukończyłem we Wrocławiu,

w piątek 18 maja 2007 roku, o godzinie 15:37

Ogromnie wdzięczny jestem moim pierwszym Czytelnikom: Mariuszowi Czubajowi, Zbigniewowi Kowerczykowi i Przemysławowi Szczurkowi, którzy przeczytali tę powieść w błyskawicznym tempie i zgłosili bardzo istotne uwagi stylistyczne, redakcyjne i fabularne. Za wszystkie ewentualne błędy winę ponoszę tylko ja.

Agnesstrasse – ul. Bałuckiego

Altbusserstrasse – ul. Łaciarska

Am Weidendamme – wieża wodociągowa „Na Grobli”; również nazwa ulicy Na Grobli

An der Gucke – Brochowska Antonienstrasse – ul. św. Antoniego

Bismarckstrasse (Deutsch Lissa) – ul. Eluarda (Wrocław-Leśnica)

Benau – Bieniów

Blücherplatz – pl. Solny

Brauergasschen – Zaułek Browarny

Breitestrasse – ul. Purkyniego

Buchwald – Bukówek

Burgfeld – ul. Cieszyńskiego

Carlowitz – Karłowice

Cmentarz Miejski – Cmentarz Grabiszyński

Cmentarz parafii św. Henryka – cmentarz św. Ducha

Dahnstrasse – ul. Moniuszki

Deutsch Lissa – Leśnica

Dom Krajowy – dziś nieistniejący

Elbing – Elbląg

Flurstrasse – ul. Małachowskiego

Freiburger Strasse – ul. Świebodzka

Gandau – Gadów

Gartenstrasse – ul. Piłsudskiego

Giersdorf – Podgórzyn

Gimnazjum św. Jana – dzisiejszy Zespół Szkół Ekono-

miczno-Administracyjnych im. Marii Dąbrowskiej,

przy ul. Worcella 3

Goldberg – Złotoryja

Grabschener Strasse – ul. Grabiszyńska

Graupenstrasse – ul. Krupnicza

Grünberg – Zielona Góra

Hermannsdorf – Jerzmanów

Hirschberg – Jelenia Góra

Holteihöhe – Wzgórze Polskie

Hotel „Cztery pory roku” – dzisiejszy hotel „Polonia”

Hotel „Furstenhof” – dziś nieistniejący

Hotel „Germania” – dziś nieistniejący

Hotel „Pod Rucianym Wiankiem” – dziś nieistniejący

Hummerei – ul. Kazimierza Wielkiego

Frankenstein – Ząbkowice Śląskie

Jahnstrasse – ul. Sokolnicza Junkernstrasse – ul. Ofiar Oświęcimskich

Kaiserbrücke – Most Grunwaldzki

Kaiser-Wilhelm-Platz – pl. Powstańców Śląskich

Karlsplatz – pl. Bohaterów Getta

Klein Mochbern – Muchobór Mały

Klein Tschansch – Księże Małe

Klosterstrasse – ul. Traugutta

Königsberg – Królewiec

Königsplatz – pl. Jana Pawła II

Lessingplatz – pl. Powstańców Warszawy

Lessingstrasse – ul. Dobrzyńska

Lilienthal – Poświętne Lissa – Leśnica

Martin-Opitz-Strasse – ul. Żelazna

Matthiasplatz – plac św. Macieja

Mauritiusbrücke – Most Oławski

Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności – przy Graupenstrasse 14, dzisiaj nieistniejące; gmach muzeum stał na rogu dzisiejszego pl. Wolności i ul. Krupniczej

Neumarkt – Środa Śląska

Neue Schweidnitzer Strasse – ul. Świdnicka

Neue Taschenstrasse – ul. Kołłątaja

Oderstrasse – ul. Odrzańska

Ofener Strasse – ul. Krakowska

Ogród Schaffgotschów – ogród za C. K. „Pałacyk” przy

ul. Kościuszki

Ohlauerstrasse – ul. Oławska

Ostpark – Park Wschodni

Pałac baronostwa von Riepenhausen – dzisiejszy Dom Kultury „Zamek” w Leśnicy

Pasaż Riemberga – przejście prowadzące z pl. Solnego

na pl. Bohaterów Getta

Passbrücke – Most Zwierzyniecki

Plesserstrasse – ul. Pszczyńska

Rehdigerplatz – pl. Pereca

Ritterplatz – pl. Nankiera

Salzstrasse – ul. Cybulskiego

Schuhbrücke – ul. Szewska

St. Johannesplatz (Deutsch Lissa) – pl. Świętojański (Wrocław-Leśnica)

Strehlen – Strzelin

Südpark – Park Południowy

Tauentzienplatz – pl. Kościuszki

Teatr Lobego – nieistniejący teatr przy Lessingstrasse (Dobrzyńska)

Teichstrasse – ul. Stawowa

Tiergartenstrasse – ul. Skłodowskiej-Curie

Trebnitz – Trzebnica

Urząd Monopolowy – nieistniejący, w tym miejscu stoi dziś gmach Instytutu Geologii Uniwersytetu Wrocławskiego

Waldenburg – Wałbrzych

Weidenstrasse – ul. Wierzbowa

Wilhelmsruh – Zacisze

Wilhelmsufer – pl. Maksa Borna

Woischwitz – Wojszyce

Zobten – Sobótka