Литмир - Электронная Библиотека

Живописная Россия. Литовское и белорусское Полесье. Репринтное воспроизведение издания 1882 г. Минск, “БелЭн”, 1994.

У. Сыракомля. Мінск. У кн. Уладзіслаў Сыракомля. Добрыя весці. Мінск, Мастацкая літаратура, 1993.

П. Шпилевский. Путешествие по Полесью и Белорусскому краю. Минск, Полымя, 1992.

А. Дзярновіч. Менск: Горад і Час. У кн. Увесь Мінск. Мінск, Беларусь, 1993.

Мінск на старых паштоўках. (канец ХІХ-пачатак ХХ ст.). Мінск, Беларусь, 1984.

Е. Етчик. Минск от конки до метро. Минск, Полымя, 1991.

В. Грыцкевіч, А. Мальдзіс. Шляхі вялі праз Беларусь. Мінск, Мастацкая літаратура, 1980.

М. Ткачоў. Замкі і людзі. Мінск, Навука і тэхніка, 1991.

У. Мароз. Мінск старадаўні і малады. Мінск, Міжнародны цэнтр культуры кнігі, 2002.

А. Лакотка. Сілуэты старога Мінска. Мінск, Полымя, 1991.

Мінск учора і сёння. Мінск, Беларусь, 1989.

Аляксандр Уласаў. Дні жыцця. У кн. Шляхам гадоў, Мінск, Мастацкая літаратура, 1990.

Ілюстраваная храналогія гісторыі Беларусі. Мінск, Беларуская энцыклапедыя, 1995.

ХРАНАЛОГІЯ МІНСКА

1067

Першая летапісная згадка пра Мінск. Бітва на Нямізе між войскамі полацкага князя Усяслава Брачаславіча і князёў Яраславічаў.

1084

Захоп і зруйнаванне Мінску войскамі вялікага князя кіеўскага Уладзіміра Манамаха

1116

Першая згадка пра Мінск, як пра цэнтр удзельнага княства.

1119

Уладзімір Манамах захапіў Мінск і забраў яго князя, Глеба Усяславіча, у палон, дзе той у хуткім часе памёр і быў пахаваны ў Кіева-Пячэрскай Лаўры.

1146

У Мінску княжыць сын Глеба Усяславіча Расціслаў.

XIVстагоддзе

1-я чвэрць. Мінск увайшоў у склад вялікага Княства Літоўскага

1387

Вялікі князь Літоўскі і кароль Польшчы Ягайла аддаў “горад Меньск”свайму брату Скіргайлу

1410

Удзел Мінскай харугві у Грунвальдскай бітве.

1418

Мінск належыць вялікаму князю Вітаўту

1444

У каралеўскай грамаце Мінск названы ў ліку 15 найбольш развітых гарадоў Вялікага Княства Літоўскага

1499

14 сакавіка Мінск атрымаў Магдэбургскае права.

1500

З’яўленне цудатворнай іконы маці Божай Мінскай.

1505

Напад на Мінск крымскага хана Менглі-Гірэя. Вялікая эпідэмія маравой язвы.

1508

Аблога горада рускімі войскамі пад камандваннем Міхаіла Глінскага

1513

Адкрыты першы шпіталь для бедных і састарэлых.

1547

Моцны пажар, які знішчыў амаль увесь горад.

1552

Першая згадка пра мінскія цэхі.

1566

Утворана мінскае ваяводства.

1571

Гораду дарованы прывілей на правядзенне двух кірмашоў у год.

1582

Збудавана каменная ратуша. Іезуіты адчынілі калегіум.

1591

12 студзеня Мінск атрымаў прывілей на герб.

1592

Заснавана першае праваслаўнае брацтва.

1597

Выступленне гараджан супраць уніяцкага мітрапаліта Міхаіла Рагозы.

1603

Моцная пошасць.

1613

Заснаванне Свята-Петра-Паўлаўскага сабору.

1616

Выступленне гараджан супраць Брэсцкай уніі.

1633

Збудаваны манастыр бернардзінак.

1635

Урачы стварылі цэх цырульнікаў

1655-1660

У Мінску знаходзяцца рускія войскі падчас руска-польскай вайны 1654-1667 г.

1659

Адкрыццё першай аптэкі

1706

У Мінску спыняецца Пётр І пад час Паўночнай вайны 1700-1721 г. Моцная пошасць.

1707

Мінск захоплены шведскімі войскаміэ

1707-1711

Моцная пошасць

1710

Асвячэнне Марыінскага сабору рэзідэнцыі езуітаў.

1751

Узброенае паўстанне гараджан супраць гарадскога старасты.

1793

Мінск – у складзе Расійскай імперыі. Стварэнне Мінскай губерні.

1795

Адмена Магдэбургскага права.

1797

Пачала дзейнічаць Мінская губернская друкарня.

1803

Адчынена Мінская мужчынская урадавая гімназія.

1805

Заснаваны губернатарскі сад, цяпер – парк М.Горкага.

1812

Горад захоплены французскімі войскамі.

1820.

Закрыццё езуіцкай школы.

1825

Збудаваны Пішчалаўскі замак, у якім размясцілася турма.

1835.

Падчас кірмашу пачаўся моцны пажар, які знішчыў цэнтр горада.

1836.

Адчынена публічная бібліятэка.

1838

Выданне газеты “Минские губернские ведомости”

1840

18 жніўня Мікалай І выдаў загад пра забарону тэрмінаў “беларусы”, “Беларусь”.

1848

Эпідэмія халеры.

1852

21 лютага пастаўлена першая беларуская опера “Сялянка” на словы В. Дуніна-Марцінкевіча і музыку С. Манюшкі.

1863

У Мінску дзейнічаюць паўстанцкія атрады, самы буйны узначальвае А. Трусаў.

1871

Пачаўся рух па Маскоўска-Брэсцкай чыгунцы праз Мінск. Адчынена першае фотаатэлье.

1872

Закладзены Аляксандраўскі сквер.

1873

Пачаўся рух па Лібава-Роменскай чыгунцы праз Мінск. Заснаваны Мінскі камерцыйны банк. Адкрыта вучэльня арганістаў.

1874

Пачаў працаваць вадаправод. У Аляксандраўскім скверы адкрыты першы ў горадзе фантан са скульптурай “Хлопчык з лебедзем”.

1879

Адкрытая музычная школа і 4-класная гарадская вучэльня.

1880

Заснавана Мінскае музычна-літаратурнае таварыства.

1881

Заснаваны машынабудаўнічы і чыгуна-медна-металургічны заводы.

1886

Выданне газеты “Минский листок”

1889

28 мая ў газеце “Минский листок” надрукавана паэма “Тарас на Парнасе”

1890

Дзейнічае тэлефонная сувязь. 5 чэрвеня адчынены будынак Мінскага гарадскога тэатра.

1898

Асвячэнне царквы Аляксандра Неўскага.

1891

26 верасня ў Губернатарскім садзе ( цяпер парк імя М. Горкага) адбыўся палёт аэранаўта Драўніцкага на паветраным шары і спуск на парашуце.

1892

Дзейнічае конка.

1894

Дала ток першая электрастанцыя.

1897

Падчас перапісу насельніцтва ў Мінску выяўлена 90 912 жыхароў.

1898

1-3 сакавіка адбыўся І з’езд Расійскай сацыял-дэмакратычнай рабочай партыі ў доме служачага чыгункі П. Румянцава на беразе Свіслачы.

1899

Заснавана жаночая гімназія

1900

Адчынена публічная бібліятэка імя А. С. Пушкіна

1905

На Прывакзальнай плошчы губернатар Курлоў загадвае расстраляць мітынг працоўных. Усеагульная забастоўка.

1906

Заснавана беларускае кніжнае таварыства “Мінчук”

1907

Заснаваны металаапрацоўчы завод “Гігант”.

1908

Выданне газеты “Минский курьер». Заснавана Мінская фельчарска-акушэрская школа.

1910

Асвячэнне Чырвонага касцёлу. Адчынены кінатэатр “Ілюзіон”.

1911

На Камароўскім полі здзейсніў палёт на аэраплане расійскі авіятар С. Утачкін.

1913

Выданне ў Мінску беларускага часопіса “Саха”.

1914

Адчынены Мінскі настаўніцкі інстытут. Выданне беларускага маладзёжнага часопіса “Лучынка”.

1915

У Мінску – штаб Заходняга фронту.

1916

Заснаванне клуба беларускай інтэлігенцыі “Беларуская хатка”.

1917

Створана гарадская міліцыя на чале з М.Фрунзе. Уладу бярэ Савет рабочых і салдацкіх дэпутатаў. У снежні ў будынку гарадскога тэатра праходзіць Усебеларускі з’езд, які разганяюць салдаты Мінскага гарнізону.

1918.

Мінск акупіраваны нямецкімі войскамі. Рада Усебеларускага з’езду абвясціла пра стварэнне незалежнай Беларускай Народнай Рэспублікі. Беларуская мова абвешчана дзяржаўнай. Адчынены вышэйшая музычная школа і кансерваторыя. Створана камсамольская арганізацыя.

1919

1 студзеня абвешчана Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка са сталіцай у Мінску. Прынята першая Канстытуцыя БССР.

1920

Пачатак дзейнасці трупы В. Галубка. Адчынены Беларускі дзяржаўны тэатр. Выйшаў першы нумар газеты “Савецкая Беларусь”.

1921

Заснаваны Беларускі дзяржаўны універсітэт. 21 красавіка выйшаў першы нумар газеты “Красная смена» (“Чырвоная змена”).

12
{"b":"200764","o":1}