- Коля, пачакай, калi ласка, - сказала яна i зачырванелася. Напэўна, ад таго, што паклiкала мяне толькi па iмi. Але потым хутка паправiлася. - Я хачу сказаць вам, Мiкалай Мiкалаевiч, - Клаўдзя кранула мяне за рукаў, - што Фiлiпоўскi незразумелы чалавек. Лепш з iм не звязвацца.

- Мне таксама здаецца, Клава, - сказаў я. У голасе маiм была толькi частка праўды. Мусiць, гэта заўважыла Клаўдзя i таму заспяшалася.

- Ты не верыш мне, Коля?

Я нiчога не адказаў Клаве i толькi пацiснуў плячыма. Яна неяк адразу панiкла. Яе худзенькая фiгурка згорбiлася, i Клава, больш не сказаўшы нi слова, пацягнулася да харчблока. Цяпер ужо мне прыйшлося спынiць яе:

- Ды спынiся ты, Клаўдзя! - Я i сам не ведаю, як гэта ў мяне вырвалася такое начальнiцкае, рэзкае, уладнае.

Яна як iшла, так i застыла на месцы. Да мяне не паварочвалася. Нiбы боязна ёй было ўбачыць мяне iншым. Можа, уладным нахабнiкам.

Я падышоў да яе.

- Дык што ты хацела сказаць пра каменданта?

- Хацела, хацела, ды расхацела, - кiнула яна i, рэзка матнуўшы хвосцiкам, пабегла да харчблока.

Я пабег за ёй. Паткнуўся быў следам, ды мяне папярэдзiў пагрозлiвы надпiс на дзвярах: "Пабочным асобам...", ну i гэтак далей.

З хвiлiну патаптаўшыся каля дзвярэй, я выняў цыгарэту, запалiў. Няўдала. Дым трапiў у дыхалку, i я закашляўся. Да слёз.

- Ты што гэта, Мiкалай, кашлем заходзiшся? У твае гады ды як стогадоваму дзеду бухыкаць, - упiкала мяне неабдымная кухарка, што невядома скуль узялася. Цi то выйшла з харчблока, калi я кашляў, цi то, наадварот, туды iшла.

- Ды я т-таго, тытунец у горле засеў, баба Моця. Вось у горле запяршыла.

- Ведаем мы ваш тытунец, - з дакорам сказала баба Моця. - А вось да нас, на кухню, чаго прыйшоў? - пацiкавiлася.

- Ды я зусiм i не да вас, - пачаў быў я, ды баба Моця рэзка абарвала мяне:

- Вядома, што не да мяне. Глядзi ў мяне, Мiкалай! Пакрыўдзiш сiрату - век не дарую.

- Н-не зразумеў, - толькi i вырвалася ў мяне.

- Усё ты зразумеў, голуб. Зараз Клаву вышлю. А то ўсе дзяўчыну крыўдзяць. Хоча як лепш, а яе, бач, то камендант наш лае бясконца, уся, бедная, у слязах прыбягае. Рукi на сябе хоча налажыць. А цяпер во i ты ёй спакою не даеш. Глядзi ў мяне, Колька!

17. Салдаценкаў i Клаўдзя

Мы сядзiм з Клавай каля дзiцячага ложачка, у якiм цiха пасопвае наш першынец Аляксей. Такi чароўны карапуз, што не налюбуемся з яго. Гадзiны паўтары таму Каралёў, мой калега, паведамiў, што Фiлiпоўскi памёр i пахавалi яго ўсёю вёскаю. Дырэктарам турбазы прызначылi нейкага новенькага хлопца. Нечым падобнага на Фiлiпоўскага. Такога ж, як i ён, параграфа. Незразумелага, трохi прамалiнейнага. Але я-то ведаю, што Фiлiпоўскi быў прышэльцам на нашай планеце. Ён мне сам сказаў пра гэта, калi я ад'язджаў. Зразумела, па сакрэце. Напэўна, не вытрымала яго ўжо ачалавечаная душа. Не, я разумею, што ён не памёр. Ведаю гэта дакладна. Яго перавялi на iншую планету. За тое, што не выканаў заданне. Але што ён мог зрабiць тады? Дый цяпер бы нiчога не зрабiў. Ён жа шмат чаго не разумеў, бо нарадзiўся не на Зямлi...