ЧАСТКА ПЕРШАЯ

«ДАВЯРАЮЧЫ ПУСТАЦЕ»

Бардовыя адценні сталі парушаць маю цемру. Цяжкія павекі з цяжкасцю паддаваліся мне. Стараннасць адкрыць вочы была значна мацней, чым слабасць усяго цела. Мне здавалася, што я чую нейкія чалавечыя крыкі. Водбліскі белага святла ўжо прасочваліся скрозь вейкі. Мне было некамфортна. Святло ад сонечных прамянёў трохі пашчыпвала мае вільготныя вочы. Я адразу ж паспрабаваў іх зберагчы, стварыўшы цень для твару, і далонь мне ў гэтым паспяхова дапамагла. Але, з-за моцнага болю, правая рука чамусьці не слухалася, а спробы падняць яе ўверх увянчаліся поўным правалам. Я адчуў стомленасць. Павекі зноў схавалі ад мяне гэты свет у цемры.

Мяне разбудзіў стук прызямліўшагася металу і мая прытомнасць вярнулася да рэальнасці. Паспрабаваў адкрыць вочы, і на гэты раз я адкрыў іх вельмі хутка. Сонца ўжо свяціла не так яскрава, яно больш не краналася майго твару. Не ведаю, колькі часу я праляжаў так, нерухома, у шэрым асяроддзі халоднага металу.

Амаль усё маё цела хавалася ў цені, толькі ногі грэліся ў сонечным святле. Прыпадняўшы галаву і цела, я агледзеўся. Падцягнуў ногі, сеў, абапіраючыся спіной аб цвёрдую сцяну. Знаходзячыся ў памяшканні, я з цяжкасцю пазнаваў і разумеў гэтае месца. Справа зіхацелі іскры з ірваных аголеных чорных правадоў. А за імі міргалі чырвоныя лямпачкі, шыпелі шэрыя маніторы. Аднак, праз некаторы час я стаў разумець, што знаходжуся ўнутры нейкага касмічнага карабля. Пасля я таксама заўважыў, што за штурвалам нікога не было. Шкло было ўсё ў расколінах і разглядзець тое, што за ім хавалася, мне не ўдавалася. Я знаходзіўся каля дзвярэй, на якіх быў надпіс: «Грузавы адсек». Насупраць была велізарная прабоіна, контур якой яшчэ тлеў ад чырвонага жару, плавіўся шэры метал.

Я паспрабаваў устаць. Паднімаючыся, я адчуў галавакружэнне і сеў назад. Правай рукой я хацеў праверыць ці ўсё ў парадку з маім целам, але адчуваючы ў плячы востры боль, я апусціў яе ўніз. Левая рука была цалей, і я пачаў пільна аглядаць сябе. Мае пальцы слізгалі па галаве, якая аказалася перабінтаванаю. Я апусціў погляд уніз, сагнуў ногі ў каленях, яны былі ў маленькіх парэзах, апрацаваныя нейкай празрыстай маззю. На мне быў надзеты касцюм з белага, ледзь цвёрдага матэрыялу. Пакамечаны. У дадатак запэцканы крывёю. На рукавах і грудзях быў чорны надпіс: «СКР». Што азначаюць гэтыя літары, я не меў паняцця.

Спробы ўспомніць, што ж са мной здарылася і дзе я дакладна цяпер знаходжуся не ўвянчаліся поспехам. Я змог зрабіць здагадку, што гэта з-за моцнага ўдару па галаве, мая памяць стала мяне падводзіць. Па мне было відаць, што я моцна пацярпеў. Вядома, назіраючы за сваім самаадчуваннем і прасторай вакол сябе, пытанняў станавілася ўсё больш. Хто ж аказаў першую медыцынскую дапамогу? Дзе я знаходжуся? Гэтыя пытанні мяне хвалявалі ў першую чаргу.

– Ёсць тут хто? – спакойным голасам прамовіў я ў бок адкрытых дзвярэй.

Услухоўваючыся ў кожны шоргат унутры і па-за карабля, я чакаў адказ.

– Эй? – крыху гучней вымавіў я і скрывіў твар ад галаўнога болю.

Побач працягвалі страляць іскры з правадоў. З-за сцен даносіўся шум калышучых зялёных галінак.

Я павольна, з цяжкасцю падняўся на ногі. Першыя хвіліны стаяць было нязручна, але паступова цела, як і прытомнасть, абвыкала да ўсяго, што рабілася са мной. Я зірнуў на сцяну, што была насупраць. Нібы каламутнае люстэрка, яна адлюстроўвала мой сілуэт. З глыбокім дыханнем, адштурхваючыся ад металічнай сцяны, я зрабіў пару крокаў наперад. Падышоў бліжэй да адбіцця. Паглядзеў на сябе: прастакутная форма твару, шырокі падбародак, тонкія вусны і роўны нос. Злёгку вузкі разрэз вачэй, а над імі навіслі русыя бровы. Галава ў белай тканіны.

Уважліва вывучыўшы сваё адлюстраванне, я вырашыў даследаваць абстаноўку. Пад нагамі, на падлозе, раскіданыя металічныя дэталі і нейкія прадметы. Пераступаючы іх, я вылез з жалезнага памяшкання, праз адчыненыя дзверы, што размяшчаліся непадалёк.

Я цвёрда ступіў на друзлую чырвоную глебу. Наперадзе мяне сустракалі густыя, цёмныя расліны, вялікае лісце цёмна-зялёнага колеру, пакрытае чырвоным пылам. Сціплы вецер тут жа перастаў іх дакранацца, яны стаялі нерухома. З гэтых тропікаў чуўся горкі пах гнілі. Мне стала брыдка дыхаць, я скрывіў твар і адышоў далей. Выйшаў на пустынную паласу, на след, што пакінуў за сабой невялікі касмічны карабель, на якім я, відавочна, здзейсніў экстранную пасадку. Я глядзеў на яго, пазнаваў гэты карабель. А дакладней, я ведаў яго будову – мне не здалося гэта веданне дзіўным.

Адчуваўся стан стомленасці і я прысеў на друзлую глебу. Я не ведаў, што мне рабіць далей. Я працягваў глядзець на сумную цёмную зеляніну. Але мне не давала спакою і ў той жа час палохала толькі пачуццё поўнага бяспамяцтва аб сабе. Я быў незнаёмцам для самога сябе.

Я зноў паглядзеў на шэры касмічны карабель, на задняй дзверы якога былі дзве вялікіх лічбы і адна маленькая літара.

– Дваццаць сем «к». – ціха прамовіў я.

Правае крыло было сарвана, увесь корпус быў пакамечаны. Другое ж крыло ляжала часткова на паверхні, пускала дым. Гледзячы на яго, я спрабаваў яшчэ хоць нешта ўспомніць, але нічога не атрымлівалася. Толькі галава балела, а няведанне яшчэ больш стала раздражняць мяне. Я прыпадняў галаву і ўбачыў, як збягаюцца аблокі ў вялікую хмару, якая рухалася ў мой бок. Цёмна сіняе воблака імкліва расло, набліжалася, змяняючы сваю афарбоўку. А вецер вяртаўся назад да майго атачэння. Ён быў ужо не такі сціплы, наадварот, стаў гарачым і грозным. У некаторых месцах было відаць, як пыл сыпаўся і падымаўся з раслін. Маленькія парушынкі павольна лёталі ў паветры пад магутнымі дрэвамі, падобна рассыпанай пудры. А над верхавінамі гэтых жа велізарных дрэў парушынкі збіраліся разам, паднімаючыся ўсё вышэй і вышэй, ствараючы сабой вялікую пляму пылу.

Хутка нешта адбудзецца з надвор'ем.

Сіняе неба жоўкнула, а хмары нібы паглыналі, заваёўвалі, загароджвалі сабой нябесную прыгажосць.

Мне было неяк не па сабе. Страшна. Нібы пад прымусам, я сядзеў і глядзеў на тое, што адбываецца, хоць трывога шаптала мне, каб я хутчэй схаваўся ад небяспекі, якая насоўвалася.

– Аў! – вымавіў я.

Рэзка тузануўся, здрыганулася левая рука. Нешта ўваткнулася за адкрыты палец падранай пальчаткі. На пальцы я ўбачыў чырвоную кропку, кроў з якой на секунду замерла, а пасля стала сцякаць так хутка, нібы рана была больш убачанай. Я спалохаўся, устаў на ногі. Азірнуцца.

Непрыемны холад прабег па ўсім целе. Каля мяне, у невялікіх зарасніках з буйнымі лістамі, праглядалася чалавечая нага ў запэцканым белым абутку. Падышоўшы бліжэй да хмызнякоў, якія былі мне па пояс, я асцярожна адсунуў адзін з шырокіх лістоў. Перада мной ляжала знявечанае, разадранае цела. У гэтай кашы крыві, костак і мяса, ляжалі часткі таго ж касцюма, што быў на мне. Густая кроў павольна сцякала на сыры пясок. З парваных цягліц тырчала куча костак. Галава была ўвагнутая ў глебу, а побач самотна ляжала вока карага колеру. Яно, нібы жывое, глядзела на мяне. Я цяжка задыхаў. Імгненна вярнуўшы зялёны ліст назад, я схаваў гэтую жудасную карціну. Мае рукі дрыжалі. Адышоўшы на два крокі назад, з раскрытым ротам, я зноў кінуў свой погляд на тырчашчую нагу з кустоў. У маёй галаве тут жа ўсплылі здымкі гэтага мёртвага чалавека. Яны зноў і зноў трывожылі, палохалі мяне. Жудасць. Я адвёў свой позірк ад гэтага месца.

Вакол стала цямней. Шум ветру падымаўся.

Да маіх ног павольна паўзло невялікае жудаснае насякомае, памерам дзесьці з мой кулак. Яшчэ пяць такіх жукоў, спрабавалі акружыць мяне. Яны перабіралі свае тоўстыя лапкі ў мой бок, вылазілі з кустоў скрываўленага цела, працягвалі заганяць мяне ў свой круг. Паторгваючы доўгімі вусамі, яны размаўлялі паміж сабой. Стукалі клюшнямі. Нешта нібы рота адкрывалася і зачынялася ў іх. Адзін з брыдкіх жукоў, які быў бліжэй за ўсіх да мяне, паспрабаваў узляцець. Празрыстыя крылы то выскоквалі з яго чорнага целу, то хаваліся назад.