Литмир - Электронная Библиотека

Шмат вайсковага рыштунку, шмат даспехаў баявых

Там валялася навалам, груд гародніны нібыта,

І вялікасна ўзвышаўся даўні куфар паміж іх.

Надпіс быў на вечку: «Зброя тут найлепшая схавана,

Шлемы, латы і кальчугі, з Басры вострыя мячы.

Як на дэваў пойдуць каджы — смерць ім будзе ўсім дазвання.

Хто ж кране да часу, зробіць царскай гібелі пачын».

Не зважаючы на гэта, куфар віцязі ўзламалі.

Ўсё, што трэба, каб у бітве злыя ворагі ляглі,—

Тры наборы лепшай зброі — стрэлы, коп'і, меч, забрала,—

Нібы муміі ў грабніцы, там пакладзены былі.

На сябе сябры надзелі ўсе даспехі, зброю тую,

Іх трываласці адменнай не зраўняеш ані з чым:

Меч крышыў, нібы паперу, рэч жалезную любую,

З гэткай зброяй іх не здольны аніхто перамагчы.

«Надпіс нам прарочыць поспех! — так яны сабе сказалі.—

Бог, відаць, паслаў на шчасце нам вось гэтую скрыжаль».

І цудоўныя даспехі для паходу ўсе пабралі,

Захапілі й для Прыдона незвычайнай зброі сталь.

Перлаў, золата, каменняў узялі яны з сабою,

Сорак сховаў зачынілі, апячаталі ўваход.

Аўтандзіл сказаў: «Трывала зросся меч з маёй рукою.

Адпачнём, а на світанку заўтра рушым у паход!»

Вось, мастак, ты бачыш прыклад непарушнай братняй дружбы,

Дык ствары ж ты двух міджнураў вобраз светлы і мажны —

Вобраз тых, хто зоркам любым прысягнуў у вечнай дружбе,

За якіх у бой на каджаў заўтра рынуцца яны!

ТАРЫЭЛЬ І АЎТАНДЗІЛ ПРЫЯЗДЖАЮЦЬ ДА НУРАДЗІН-ПРЫДОНА

На світанні падаліся ўсе ўтраіх у край Прыдонаў,

Па чарзе Асмат саджалі да сябе браты ў сядло.

Куш узяўшы не маленькі, даў каня ім невядомы.

Аўтандзіл дарогу ведаў — рушыў смела напралом.

Па дарозе напаткаўся ім табун вялікі коней,

Гналі іх у стэп на пашу Нурадзіна пастухі.

Тарыэль сказаў: «Пацеха будзе добрая сягоння,

Калі мы разгонім жартам скакуноў яго ліхіх.

Цар, пачуўшы, што зладзюгі завяліся тут паблізу,

Вышле войска, вінаватых каб належна пакараць,

А пазнаўшы нас, здзіўляцца будзе з нашага капрызу.

Жарту добраму і горды пасмяяцца заўжды рад».

І, не думаючы доўга, паляцелі ў пагоню.

Запалілі ў знак трывогі пастухі хутчэй лаўжы.

«Хто вы, людзі? — закрычалі.— Стойце! Царскія тут коні!

Цар дазнаецца пра гэта, дык на свеце вам не жыць!»

Але тыя не зважалі, а пабралі лук і стрэлы.

Пастухі мацней ад страху крык і лямант узнялі:

«Людзі добрыя, ратуйце! Нас разбойнікі сустрэлі!»

І аб тым здарэнні весткі да цара, як гром, дайшлі.

Ён адразу рынуў верхам, ледзь паспеўшы зброю выняць,

Войска ўслед ляцела процьма, нібы дзесь шугаў пажар,

А насустрач ім два сонцы, што і ўзімку не астынуць,

Зіхацелі, шлемы зняўшы, каб не быў схаваны твар.

Тарыэль пазнаў Прыдона: «Вось ён, той, хто нам патрэбны!»

Скінуў шлем, святло праліўшы навакол з праменных воч.

«Рыхтаваў замах, выходзіць? — і заліўся смехам срэбным.—

Да гасціннасці такое быў наўрад бы хто ахвоч!»

Тут Прыдон з каня саскочыў, пакланіўся з прывітаннем,

Абняліся з ім героі, нібы з братам родны брат.

Славіў бога цар за шчодрасць, за яго ахвяраванні.

Абдымалі іх вяльможы, кожны быў сустрэчы рад.

І сказаў Прыдон: «Стаміўся я ад доўгага чакання,

Я гатоў з хвіліны гэтай вам сябе ўсяго аддаць».

Нібы месяц і два сонцы ў бліскуча-яркім ззянні,

Так яны, на коней сеўшы, паімчаліся ў палац.

Увайшлі яны павольна ў пышна ўбраныя пакоі,

Пасадзіў з сабою побач Аўтандзіла гаспадар,

Тарыэлю ж трон аддалі, ўвесь аздоблены парчою,

Тут яны цару ўручылі знак адвагі — збройны дар.

І сказалі: «Падарункаў не змаглі прывезці лепшых,

Не дайсці было б, напэўна, з тым багатым скарбам нам».

І, чало схіліўшы нізка, адказаў ім цар мудрэйшы:

«Гэткі слаўны падарунак не паднёс бы я і сам».

Аж да самай позняй ночы не змаўкала баляванне,

Раніцою ж у купальні асвяжыла іх вада.

Даў ім цар з каморы царскай багацейшае ўбранне,

Кубак, поўны буйных перлаў, ім паднёс таксама ў дар.

Ён сказаў: «Быць можа, здамся вам не вельмі я гасцінны,

Што спыняю нечакана сон салодкі малады.

Але ж ехаць без маруды мы ў далёкі шлях павінны;

Каджы вернуцца дадому — не адолець іх тады!

Войска шмат нам не патрэбна, адбяром найбольш адважных,

Трыста коннікаў даволі, каб разбіць варожы стан.

69
{"b":"599012","o":1}